<strong>W wielu krajach Europy bociana białego uważa się za ptaka przynoszącego szczęście. Mimo tego, ten "obdarowujący dziećmi" ptak w wielu zakątkach Europy wyginął, a jego populacja drastycznie się zmniejszyła - podkreślają przedstawiciele Fundacja Europejskiego Dziedzictwa Przyrody EURONATUR.</strong> Tymczasem, jak twierdzą, nie wystarczy sama sympatia do ptaka, żeby uchronić przed zniszczeniem jego naturalne biotopy w dolinach rzek. Dlatego właśnie EURONATUR wyszła z inicjatywą stworzenia odznaczenia "Europejska Wieś Bociania", które ma wyznaczyć nowy kierunek ochrony tych pięknych ptaków.
POLSKA WIEŚ BOCIANIA
Pentowo to niewielki, stuletni dworek, położony w dolinie Narwi. Z bocianami związany jest jednak dopiero od 1991 roku, kiedy nad wsią przeszedł gwałtowny huragan. "Wydawało się, że pozostały po nim tylko straty (...). Zniszczona stodoła i połamane stuletnie sosny - mówi Roman Kalski, dyrektor sekretariatu Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. - Jednakże w latach następnych na czubkach połamanych drzew swoje gniazda zaczęły budować bocianie rodziny".
Do 1997 roku było ich już 12, wszystkie zbudowane bez pomocy człowieka. Jednak, jak wyjaśnia Kalski, wkrótce zaczęto zauważać, że większość gniazd zbudowanych na połamanych czubkach drzew zaczęła się rozsypywać z powodu braku dobrego umocowania. Dlatego jesienią 1997 r. Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (PTOP) przeprowadziło pierwszą akcję niosącą pomoc zagrożonym siedliskom bocianów. W miejsce rozsypujących się gniazd wybudowało i umocowało drewniane platformy stanowiące podstawy pod nowe gniazda. W 1998 r. wszystkie one zostały zajęte przez ptaki. Do 2000 r. populacja pentowskich bocianów zwiększyła się do 23 par, a 2003 r. na teranie gospodarstwa naliczono 71 sztuk przedstawicieli tego gatunku.
"Na początku maja 2008 roku we wsi mieszkały cztery osoby razem z ok. 79 bocianami, gdyż oprócz lęgowych par jest jeszcze 27 +luzaków+, które czekają na wolne miejsca w gniazdach - cieszy się Roman Kalski. - Latem, po wykluciu piskląt, Toczyłowscy (właściciele dworku w Pentowie - przyp. PAP) mogą mieć nawet ok. 150 bocianów białych".
WSIE BOCIANIE - WZORZEC OCHRONY BIOTOPÓW
Obecnie wieś jest więc jedną z największych w Polsce kolonii lęgowej bociana białego. Jednak, tak liczna kolonia nie miałaby szans na przetrwanie, gdyby nie obfitość pokarmu w okolicznym terenie.
W przypadku Pentowa duże ma bliskość doliny Narwi. "To ona zapewnia bocianom wystarczającą ilość pokarmu - tłumaczy przedstawiciel Polskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków. - Wiosenne rozlewiska oraz mozaika starorzeczy Narwi, łąk, pastwisk i śródpolnych zadrzewień sprzyjają licznemu występowaniu drobnych zwierząt stanowiących pokarm bociana białego, m.in.: owadów, drobnych gryzoni i płazów. Zatem obecnie najpilniejszym zadaniem jest zachowanie aktualnego rolniczego charakteru doliny Narwi oraz podjęcie działań na rzecz odtworzenia systemu starorzeczy pomiędzy Tykocinem i Kiermusami".
Jak twierdzą specjaliści, kluczowe znaczenie w ochronie populacji bociana ma właśnie ochrona jego bazy pokarmowej. Wszystkie odznaczane EWB miejscowości prowadzą aktywne działania na tym polu. Zalicza się do nich dbanie o okoliczne tereny podmokłe oraz obszary ekstensywnie użytkowane rolniczo. Bociany preferują bowiem właśnie takie tereny, unikając miejsc suchych lub objętych wysoce intensywną gospodarką rolną. Nie korzystają również z terenów o wysokiej roślinności i zakrzaczonych.
OCHRONA I EDUKACJA
Oprócz działań ściśle związanych z ochroną siedlisk bociana, w Pentowie prowadzone są też akcje z zakresu edukacji przyrodniczej oraz promocji turystyki wiejskiej na Podlasiu. W tym celu PTOP od lat prowadzi tu tzw. Galerię Bocianią oraz sezonowy punkt informacji turystycznej. W Galerii znajdują się stałe i czasowe ekspozycje o ekologii bociana białego oraz rozmaite wystawy artystyczne.
Jak twierdzą ekolodzy z EURONATUR, odznaczenie EWB to także "dobra robota propagandowa". Zainteresowanie mediów problematyką ochrony bociana, powstające na ten temat artykuły i audycje, dają bowiem możliwość promocji ochrony środowiska.
"A kolonie bociana białego urozmaicają krajobraz kulturalny kraju. Ptak ten jest łącznikiem pomiędzy przyrodą i wsią. Gnieździ się na dachach, a pożywienia szuka na obszarach rolniczych położonych w okolicy. W terenie jest płochliwy i nie daje się łatwo podejść, a na dachu siedzi spokojnie nawet gdy tysiące ludzi przyjeżdżają na +bocianie święto+. Żaden inny duży ptak nie jest tak związany z ludźmi i nie tkwi tak głęboko w kulturze i świadomości ludzi jak bocian".
PAP - Nauka w Polsce, Katarzyna Czechowicz
bsz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
