Ojciec przyszłego pisarza dość szybko ożenił się ponownie z Rosjanką, która nie chciała opiekować się jego dziećmi z poprzedniego małżeństwa. Jedenastoletniego Teodora umieszczono więc w korpusie kadetów, który podczas wojny domowej z bolszewikami został ewakuowany wraz z białą armią gen. Kołczaka na Daleki Wschód. Korpus stacjonował niedaleko Władywostoku, skąd w sierpniu 1920 roku Teodor Parnicki uciekł koleją do chińskiego Charbina, gdzie spodziewał się znaleźć ojca. Nie znalazł go, ale trafił pod opiekę licznej społeczności polskiej mieszkającej w tym czasie w Charbinie. Wtedy dopiero przyszły pisarz zaczął uczyć się języka polskiego od podstaw - językami jego dzieciństwa były rosyjski i niemiecki.

W Charbinie Parnicki ukończył polskie gimnazjum. W 1927 roku, po zdaniu matury, wyjechał do Lwowa, gdzie rozpoczął studia polonistyczne pod kierunkiem prof. Juliusza Klainera. W lwowskich czasach Parnicki opublikował dwie powieści historyczne - "Hrabia Julian i król Roderyk" oraz "Aecjusz, ostatni Rzymianin".

Po zajęciu Lwowa przez wojska radzieckie we wrześniu 1939 roku Parnicki odmówił wstąpienia do tworzonego przez władze Związku Pisarzy Zachodniej Ukrainy (gdzie zapisało się wielu polskich pisarzy, min. Tadeusz Boy Żeleński). Za swoją "działalność kontrewolucyjną" Parnicki został w styczniu 1940 roku skazany na osiem lat więzienia. Przesiedział półtora roku, został zwolniony na mocy układu Sikorski-Majski i rozpoczął pracę w polskiej ambasadzie w Kujbyszewie. Wraz z ambasadą został przeniesiony do Teheranu, potem do Damaszku, gdzie została wydana kolejna jego powieść - "Srebrne orły" (1944).

Latem 1944 roku Parnicki został wysłany jako attache kulturalny do ambasady polskiej w Meksyku. W lipcu 1945 roku, gdy rząd Meksyku zerwał stosunki z polskim rządem emigracyjnym Parnicki zdecydował się pozostać w Meksyku, gdzie żył przez następne dwadzieścia trzy lata, koncentrując się na pracy literackiej. Utrzymywał się z pomocy materialnej tamtejszej Polonii oraz niewielkich honorariów literackich. W życiu Parnickiego rozpoczął się niezwykle płodny literacko okres - ukazały się min. "Koniec +Zgody Narodów+", "Słowo i ciało".

W latach 60. powieści Parnickiego zaczęły się wyraźnie łączyć w większe cykle, powiązane siecią wielopoziomowych relacji, z których najbardziej znany to "Nowa baśń". W czerwcu 1967 roku pisarz powrócił do Polski i zamieszkał w Warszawie. Dorobek Parnickiego to ponad trzydzieści powieści historycznych. Jego proza odkrywa przed czytelnikiem nie tylko świat historii, ale ujawnia też sam mechanizm twórczy pisania. Parnicki marzył o stworzeniu nowego stylu powieści historycznej, odmiennej od tradycyjnej Sienkiewiczowskiej narracji.

Po raz pierwszy publikowane dzienniki Parnickiego powstawały w latach 80. Pisarz prowadził je w kalendarzach, zaczął w styczniu 1980 roku. W założeniu notatki miały być przede wszystkim komentarzem do codziennej pracy pisarskiej, stąd podtytuł trzech pierwszych roczników - "Notatki o własnej pracy literackiej". Z czasem jednak charakter zapisów się zmienia i od 1983 roku w dziennikach znajduje się coraz więcej miejsca dla opisów życia codziennego, spotkań i lektur.

Dzienniki dokumentują proces powstawania kilku powieści - "Grzechu Kordiana", "Rozdwojonego w sobie", "Opowieści o trzech Metysach" "Kordoby z darów" oraz "Ostatniej powieści". Parnicki narzuca sobie wyśrubowaną normę pisania - 40 stron dziennie i przeważnie ją wypełnia

Od 1982 roku Parnicki zmagał się z chorobą nowotworową oraz problemami z coraz bardziej pogarszającym się wzrokiem. W ostatnich latach życia posługując się szkłem powiększającym, z trudem czytając kontynuował prace literacką. Ostatnie zdania niedokończonej powieści zapisał na kilka dni przed śmiercią, a ostatni wpis w dzienniku - na dzień przed śmiercią. Zmarł 5 grudnia 1988 roku w Warszawie.

Książkę "Dzienniki z lat osiemdziesiątych" opublikowało Wydawnictwo Literackie. ASZW

PAP - Nauka w Polsce

bsz