Gdy patrzymy na otaczające nas obiekty, główną rolę w przetwarzaniu obrazu odgrywa kora wzrokowa, ulokowana w tylnej części mózgu. Potrafi na przykład ustalić kierunek ich poruszania się, dzięki czemu nie wpadamy pod jadący samochód. Ważne funkcje spełniają jednak także płaty skroniowe, ulokowane nieco powyżej uszu.

Tak zwana kora brzuszna płata skroniowego ma związek z rozpoznawaniem obiektów, pamięcią, a nawet pomaga w rozpoznawaniu znanych twarzy.

Yasushi Miyashita z uniwersytetu w Tokio w Japonii i jego zespół przeprowadził badania na makakach. Małpy przeszkolono tak, aby wskazywały, czy znają dany obiekt. Niektóre obiekty oglądały raz w miesiącu lub raz na 12 tys. prób, toteż klasyfikowały je jako "nowe". Inne, pojawiające się za każdym razem przedmioty, były klasyfikowane jako "stare".

Później naukowcy zaczęli stymulować podczas testów różne części kory brzusznej. Wykorzystali do tego optogenetykę: neurony zostały tak zmodyfikowane, aby ulegały pobudzeniu pod wpływem światła.

Kiedy naukowcy stymulowali część płata skroniowego zwaną korą okołowęchową (perirynalną), małpy klasyfikowały wszystkie obiekty jako "stare" - niezależnie od tego, czy rzeczywiście takie były. Jak się wydaje, neurony te wysyłają sygnał świadczący, że coś jest już znane.

Jednak stymulowanie poszczególnych fragmentów kory okołowęchowej miało różne efekty: stymulowanie jej części przedniej sprawiało, że wszystko wydawało się małpom znajome, podczas gdy w przypadku części tylnej sprawiało czasami, że więcej obiektów uważały za nowe.

Jak wyjaśnia Miyashita, neuron okołowęchowe pomagają przekształcić percepcję obiektu ("co to jest?") - w jego znaczenie.

Zdaniem ekspertów lepsze poznanie procesu rozpoznawania może pomóc w rozwoju samouczących się maszyn. Obdarzony zmysłem wzroku robot przyszłości powinien nie tylko rozpoznawać obiekty, ale także wiedzieć, czy widział je już wcześniej. (PAP)

pmw/ zan/