Badania na ośmiu największych wersjach językowych Wikipedii - angielskiej, niemieckiej, francuskiej, włoskiej, hiszpańskiej, portugalskiej, polskiej i szwedzkiej - przeprowadzili: prof. dr hab. Dariusz Jemielniak z Akademii Leona Koźmińskiego i dr Maciej Wilamowski z Uniwersytetu Warszawskiego. Wyniki przedstawili w artykule, który opublikowało prestiżowe czasopismo "Journal of the Association for Information Science and Technology" .

Naukowcy ci zbadali artykuły (w sumie - kilkadziesiąt tysięcy tekstów), które społeczności lokalne uznały za najlepsze - "artykuły na medal" i "dobre artykuły".

Przystępując do pracy badacze zakładali, że istnieje prawdopodobnie pewien optymalny wzór prezentacji wiedzy, do którego wszystkie wersje językowe będą jakoś dążyć. W końcu artykuł za długi, albo zbyt przeładowany obrazkami, czy ze zbyt dużą liczbą odnośników jest prawdopodobnie obiektywnie gorszy, niż zbalansowany.

Okazało się jednak coś całkiem przeciwnego. Dzięki analizie dziesiątków tysięcy artykułów zauważyli oni, że różne kultury językowe mają różne preferencje prezentacji wiedzy.

"Na przykład najlepsze artykuły po francusku są zdecydowanie bardziej przegadane, niż polskie czy angielskie. Z kolei kraje romańskie bardzo lubią, aby wiedza encyklopedyczna była ubarwiona licznymi obrazkami, znacznie częściej, niż w Wikipediach innych języków. Dla odmiany nasycenie odnośnikami bibliograficznymi w szwedzkiej encyklopedii jest znacznie mniejsze niż w pozostałych. Wreszcie, portugalska Wikipedia bardzo ceni sobie linki zewnętrzne" - tłumaczy prof. Jemielniak.

Jakie wnioski płyną z tych badań? Po raz kolei potwierdza się, że kultura ma potężny wpływ nawet na kwestie pozornie neutralne czy obiektywne - zauważają autorzy pracy.

To również znaczy, że język, jakim się posługujemy, wpływa na sposób naszego myślenia.

Niektórym zdawało się, że możemy dążyć do uniwersalnych standardów wiedzy. Ale to fikcja, nie ma czegoś takiego. Wiedza jest bardzo silnie kształtowana kulturowo i nie jesteśmy w stanie ustalić tu żadnego standardu - zaznaczają naukowcy. Ich zdaniem można się też pożegnać się z marzeniem o jednym, uniwersalnym zaprezentowaniu danego zagadnienia; różne kultury będą bowiem miały inne oczekiwania co do tego, jaki sposób prezentacji będzie najbardziej optymalny.

Wyniki badania mają znaczenie praktyczne, m.in. dla projektów encyklopedycznych czy podręczników. "Wyobraźmy sobie, że podręcznik amerykański tłumaczymy na język polski. Dzięki wnioskom z tego badania można się spodziewać, że nie będzie to dobre rozwiązanie, bo Polacy mają nieco inne wyobrażenie o tym, czym powinna być wiedza - i jak należy ją prezentować" - mówi prof. Jemielniak.

PAP - Nauka w Polsce, Anna Ślązak

zan/ agt/