Projekt ustawy, w myśl której powołany ma zostać Narodowy Instytut Technologiczny (NIT), przygotowało Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Według projektu w skład NIT miałoby wejść kilkadziesiąt instytutów badawczych. NIT miałby prowadzić badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinach priorytetowych dla Polski.

Stanowisko w sprawie NIT członkowie WRDS przyjęli w poniedziałek podczas plenarnego spotkania w Katowicach. Uczestniczyła w nim przewodnicząca Rady Dialogu Społecznego Henryka Bochniarz.

\"To stanowisko wskazuje na pewne obawy środowiska naukowego, a przy okazji nas – członków WRDS, związane z ewentualną utratą osobowości prawnej przez instytuty działające w naszym województwie, który zostałyby +wchłonięte+ przez NIT. Samo powołanie tak dużego instytutu budzi pewne kontrowersje, natomiast największe nasze obawy związane są z tym, że nie do końca wiadomo, jak to by miało w praktyce działać\" – powiedział PAP przewodniczący śląskiej WRDS Marek Zychla.

Dodał, że choć są to \"generalne obawy\", ponieważ \"być może pojawi się nowy tekst (projektu) ustawy\", to chodzi o zasygnalizowanie problemu.

Jak wskazano w przekazanym PAP stanowisku, \"przygotowany przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego projekt ustawy o NIT przewiduje włączenie do tego instytutu początkowo 36 instytutów badawczych, w tym grupy sześciu instytutów mających siedziby na terenie województwa śląskiego, a także dwóch śląskich oddziałów instytutów mających siedziby poza województwem śląskim (…). Samodzielne dotąd instytuty mają w szczególności zostać pozbawione osobowości prawnej i być częścią nowego podmiotu (NIT) z siedzibą w Warszawie\".

W związku z tym WRDS w Katowicach wyraża zaniepokojenie \"szkicowością rozwiązań proponowanych w projekcie ustawy o NIT, zwłaszcza w zakresie zapisów dotyczących organizacji NIT i gospodarki finansowej NIT, co w szczególności może się odbić negatywnie na instytutach badawczych działających na terenie województwa śląskiego\".

Jednocześnie WRDS \"za konieczne\" uważa \"bardzo wnikliwe przeanalizowane\" przez ministerstwo nauki \"krytycznych uwag\" ze strony społeczeństwa.

Członkowie WRDS obawiają się bowiem m.in.: wystąpienia chaosu w początkowym okresie działania NIT, \"związanego ze skalą przedsięwzięcia przy niedopracowaniu spójnych dokumentów organizacyjnych\"; utraty projektów badawczo-rozwojowych obecnych i przyszłych przez instytuty włączane do NIT; możliwości przeprowadzania zwolnień pracowników w tle reorganizacji; a także możliwości utraty uprawnień w zakresie certyfikacji i notyfikacji z uwagi na pozbawienie tych instytutów osobowości prawnej.

Jak wskazano, chodzi także o obawy przed: utratą kontaktu z sektorem małych i średnich przedsiębiorstw, \"ponieważ olbrzymi instytut, jakim będzie NIT nie będzie dla nich adekwatnym, co do wielkości partnerem\"; potencjału naukowego przez woj. śląskie oraz degradacją instytutów badawczych, w tym działających na terenie woj. śląskiego.

Dlatego też WRDS wnioskuje do ministra nauki o zapewnienie m.in.: uniknięcia chaosu organizacyjnego związanego z włączeniem instytutów badawczych do NIT poprzez m.in. \"obligatoryjne\" dołączenie do projektu ustawy projektów rozporządzeń, w tym o statucie NIT; niezmniejszanie kadry instytutów badawczych włączanych do NIT z terenu woj. śląskiego; a także o wykorzystanie w procesie tworzenia NIT zasad dialogu społecznego.

Stanowisko ma być przesłane do wicepremiera i szefa resortu nauki Jarosława Gowina.

W czerwcu minister Jarosław Gowin powiedział, że pozbawienie instytutów osobowości prawnej i przeniesienie jej na cały NIT jest najbardziej kontrowersyjną i kosztowną częścią reformy. \"Nie wykluczam, że być może z tego elementu się wycofamy\" - mówił wówczas w rozmowie z money.pl. Zapowiedział też, że biorąc pod uwagę trwające wciąż prace nad projektem ustawy o NIT jest gotów przesunąć reformę w czasie na przykład na 1 lipca 2018 roku, ale - jak wówczas stwierdził - jest za wcześnie, aby wyrokować o konkretnych terminach.

Drugim tematem poniedziałkowego spotkania WRDS w Katowicach było szkolnictwo zawodowe, w kontekście przeprowadzanych obecnie reform. W tej sprawie nie przyjęto jednak stanowiska, ale zapowiedziano dalsze prace nad nim.

PAP - Nauka w Polsce

akp/ ekr/