Choć migracja owadów to zjawisko niepowtarzalne w świecie zwierząt, naukowcy nie znali dotychczas jego skali. Nowych danych na ten temat dostarczyły badania naukowców z Chin, Wielkiej Brytanii i Izraela. W południowej części Wielkiej Brytanii autorzy badania ustawili specjalne radary entomologiczne, pozwalające prowadzić obserwacje w pionie (VLRs), na wysokości ponad 150 m. Większe gatunki śledzili za pomocą radaru, drobniejsze odławiali również specjalnymi sieciami. Dzięki temu prześledzili migrację lecących owadów i niemal przez dekadę gromadzili dane na ten temat.

Nad obserwowanym regionem co roku migruje średnio 3,37 biliona owadów, co można przeliczyć na 3,2 tys. ton biomasy. To ponad siedem razy więcej niż biomasa 30 mln ptaków śpiewających, jakie co jesieni wylatują z Wielkiej Brytanii do Afryki, lub masa ok. 20 tys. reniferów - piszą.

Przemieszczanie się mas owadów to zjawisko o dużym znaczeniu ekologicznym. W czasie przelotów na duże odległości owady po drodze żerują, bywają również zjadane albo padają martwe. Z reguły są to osobniki niewielkie, ale w całej swej masie przyczyniają się do krążenia biomasy i sezonowego obiegu pierwiastków na powierzchni Ziemi.

"Ciała owadów są bogate w różne związki odżywcze, a rola ich migracji jest niedoceniana - podkreśla dr Jason Chapman z Centre for Ecology and Conservation na University of Exeter w Kornwalii. - Gdyby dane na temat zagęszczenia owadów obserwowanych nad południową częścią Wielkiej Brytanii ekstrapolować na przestrzeń nad pozostałą masą lądów - mogłoby się okazać, że trwające na dużych wysokościach migracje owadów stanowią najważniejsze w skali roku w ekosystemach lądowych wędrówki zwierząt, porównywalne do większości najważniejszych migracji oceanicznych".

Dr Gao Hu z chińskiego Nanjing Agricultural University, który kierował analizami danych z radaru podkreśla, że wiele z badanych owadów zapewnia ważne usługi ekologiczne, kluczowe dla utrzymania zdrowia ekosystemów - zapyla rośliny, poluje na szkodniki upraw i stanowi pokarm dla ptaków i nietoperzy.

Z kolei dr Ka S (Jason) Lim z Radar Entomology Unit w Rothamsted Research zwrócił uwagę, że migracje zwierząt, a zwłaszcza owadów, to bardzo złożone zachowanie, którego ewolucja zajęła miliony lat. Mechanizm ten jest też bardzo wrażliwy na warunki klimatyczne. Zdaniem Lima migrujące owady mogą więc pełnić rolę papierka lakmusowego, wskazując ekspertom stan środowiska na świecie.

Dzięki temu, że badania trwały ponad dekadę, naukowcy ustalili, że natężenie migracji owadów zmienia się zależnie od pory roku. Największy ruch na północ odbywa się na wiosnę, a na południe - jesienią.

Większość tej migracji (w kategorii biomasy - ponad 70 proc.) odbywa się za dnia. Intensywność migracji największa była w ciepłe dni, przy umiarkowanej lub dużej gęstości strumienia ciepła na powierzchni Ziemi i małej prędkości wiatru.

Aby przemieścić się z jednego miejsca w drugie, większe owady wykorzystują korzystne dla nich, sezonowe wiatry wiejące w sprzyjającym im kierunku - wynika z analiz. Na migracje wpływa też kierunek wiatrów wiejących za dnia blisko powierzchni ziemi, i tych na większych wysokościach.

Naukowcy nie wiedzą, skąd właściwie wyruszają monitorowane przez nich owady i dokąd lecą. Wcześniejsze badania pozwalają jednak sądzić, że wiele z nich migruje z (i do -) Wielkiej Brytanii ponad Kanałem La Manche i Morzem Północnym. (PAP)

zan/ mrt/