Odkryto najrozleglejszy układ planetarny

Wizja artystyczna planety 2MASS J2126. Źródło: University of Hertfordshire / Neil Cook.
Wizja artystyczna planety 2MASS J2126. Źródło: University of Hertfordshire / Neil Cook.

Międzynarodowy zespół astronomów odkrył najrozleglejszy układ planetarny spośród dotychczas znanych. Planeta 2MASS J2126 znajduje się około bilion kilometrów od swojej gwiazdy, czyli aż 7 tys. razy dalej niż Ziemia od Słońca.

Do tej pory uważano, że obiekt 2MASS J21265040−8140293 (w skrócie 2MASS J2126) jest tzw. swobodnie poruszającą się olbrzymią planetą, która nie jest związana z żadną gwiazdą – poinformowało brytyjskie Królewskie Towarzystwo Astronomiczne.

Astronomowie ze Stanów Zjednoczonych odnaleźli na zdjęciach wykonanych w podczerwieni obiekt, który mógł być brązowym karłem albo bardzo dużą planetą. W 2014 roku naukowcy z Kanady stwierdzili zaś, że obiekt może należeć do grupy gwiazd i brązowych karłów (w wieku 45 mln lat), zwanej asocjacją Tukana-Zegara. Pozwoliło to na zidentyfikowanie 2MASS J2126 jako ciała o odpowiednio małej masie, aby przypisać je do kategorii swobodnie poruszających się planet.

W tym samym obszarze nieba znajduje się młoda gwiazda TYC 9486-927-1, która nie jest w żadnej ze znanych astronomom grup młodych gwiazd w tym obszarze. Zespół brytyjsko-amerykańsko-australijski, którym kieruje Niall Deacon z University of Hertfordshire (W. Brytania) przez ostatnich kilka lat poszukiwał młodych gwiazd, którym towarzyszą obiekty na bardzo odległych orbitach. Naukowców zainteresowała też para TYC 9486-927-1 oraz 2MASS J2126 i postanowili zbadać dokładniej, czy te dwa obiekty nie mają ze sobą związku.

Okazało się, że oba obiekty poruszają się w przestrzeni kosmicznej w tym samym kierunku i oba znajdują się 104 lata świetlne od nas. Na tej podstawie można przypuszczać, że są ze sobą związane grawitacyjnie.

Badacze wykluczyli także możliwość, że gwiazda TYC 9486-927-1 należy do asocjacji Tukana-Zegara. Wniosek ten wynika z pomiarów natężenie linii litu w widmie gwiazdy. Pierwiastek ten jest niszczony we wczesnych etapach życia gwiazd, więc im więcej jest go w gwieździe, tym jest ona młodsza. Badania wskazują, że TYC 9486-927-1 ma więcej litu niż gwiazdy asocjacji Tukana-Zegara, czyli obiekty w wieku 45 mln lat. Poszukując dolnej granicy wieku ustalono, że litu jest mniej niż w gwiazdach mających 10 mln lat. Stąd wniosek, że wiek gwiazdy TYC 9486-927-1 wynosi pomiędzy 10 a 45 mln lat.

Przyjmując, że obiekt 2MASS J2126 ma taki sam wiek jak gwiazda, można oszacować na podstawie modeli jego masę jako 11,6 do 15 mas Jowisza. Plasuje go to na granicy pomiędzy planetami a brązowymi karłami.

Jeden obieg wokół gwiazdy zajmuje planecie 2MASS J2126 prawie 900 tysięcy lat. W ciągu swojego życia okrążyła gwiazdę mniej niż 50 razy. (PAP)

cza/ agt/

Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.

Czytaj także

  • Fot. Adobe Stock

    Wiadomo, dlaczego koty wolą spać na lewym boku

  • Fot. Adobe Stock

    Naukowcy wydrukowali wysepki trzustkowe

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera