Operacja usunięcia zaćmy poprawia sprawność intelektualną i sen

Poinformowali o tym podczas 29. dorocznego spotkania Amerykańskiej Akademii Medycyny Snu oraz Towarzystwa Badań nad Snem, które w zeszłym tygodniu odbywało się w Seattle w stanie Waszyngton.

Zdaniem autorów badania – naukowców z Uniwersytetu Medycznego Nara w Kashihara (prefektura Nara) w Japonii – prawdopodobnie, dzięki operacji usunięcia zaćmy (postępujące zmętnienie soczewki oka) do siatkówki dociera więcej światła, co normalizuje rytm okołodobowy. Poprawia to jakość snu, przez co zapobiega spadkowi sprawności intelektualnej, który jest szybszy u osób śpiących gorzej.

Naukowcy kierowani przez Kimie Miyatę przeprowadzili badania wśród 934 osób w wieku 60 lat lub starszych. W całej grupie operację usunięcia zaćmy przeszły 154 osoby. Aby w obiektywny sposób ocenić jakość snu badanych, przez dwie kolejne noce zakładano im na nadgarstek niedominującej ręki aktygraf, tj. urządzenie rejestrujące aktywność ruchową. Poziom sprawności intelektualnej i występowanie objawów otępienia był oceniany przez psychologów klinicznych przy pomocy standardowo stosowanego testu (Mini-Mental State Examination). W analizie uwzględniono: wiek, płeć, wskaźnik masy ciała (BMI) oraz stosowanie leków nasennych przez badane osoby.

Okazało się, że – choć osoby, które przeszły operację zaćmy, były starsze średnio o ponad sześć lat – to miały znacznie wydajniejszy sen (ocenia się go dzieląc czas przespany przez czas spędzony w łóżku) i rzadziej budziły się w nocy niż osoby, które nie przebyły takiego zabiegu. Ponadto o 33 proc. rzadziej diagnozowano u nich otępienie.

„Nasze badanie wykazało, że w ogólnej populacji starszych osób operacja usunięcia zaćmy jest silnie związana z lepszą jakością snu i sprawnością umysłową” - skomentowała Miyata dla MedPage Today. Jak wyjaśniła, niezdiagnozowana lub nieleczona zaćma ogranicza dopływ światła do siatkówki, a to prowadzi do zaburzenia rytmów okołodobowych. Dzieje się tak dlatego, że światłoczułe komórki zwojowe siatkówki pod wpływem sygnałów świetlnych przekazują informacje do jąder nadskrzyżowaniowych - struktur w mózgu koordynujących rytmy okołodobowe.

Miyata zastrzegła zarazem, że wyniki uzyskane przez jej zespół mają charakter wstępny i powinny być zweryfikowane w dalszych badaniach.

„Te wyniki mają sens. Zmętniała soczewka oka absorbuje światło niebieskie, a jest to właśnie ta długość fali świetlnej, która kontroluje rytmy okołodobowe” – skomentował wyniki japońskiego badania okulista i badacz snu Rob Weir z Oregon Health and Science University w Portland. Przytoczył przykład swojej starszej pacjentki, którą zapamiętał ze względu na to, że miała włosy ufarbowane na niebiesko. Po przebyciu operacji usunięcia zaćmy kobieta przyszła do jego kliniki i narzekała na to, że nikt z jej przyjaciół nigdy nie powiedział jej, że jej włosy są niebieskie. „Nie dostrzegała tego, gdy miała zaćmę, ale zobaczyła to po operacji” – wyjaśnił Weir. (PAP)

jjj/ mrt/