Skłonność do konformizmu pojawia się w wyniku przemieszania wspomnień dotyczących własnej osoby i innych ludzi – twierdzą autorzy badania opublikowanego na łamach „Psychological Science”.
Konformizm to zjawisko polegające na zmianie własnych poglądów lub zachowań pod wpływem odmiennych zapatrywań innych ludzi. Do tej pory usiłowano wyjaśnić powstawanie tego mechanizmu za pomocą oddziaływania czynników społecznych, jednak naukowcy z Nederlandse Vereniging voor Psychonomie (Holandia) uważają, że konformizm jest w dużej mierze efektem trudności w odróżnieniu od wspomnień odnoszących się do własnych działań i akcji podejmowanych przez inne osoby.
„Psychologia społeczna zawsze usiłowała tłumaczyć konformizm z perspektywy społecznej, posiłkując się przy tym pojęciami, takimi jak: presja grupowa, pragnienie przynależności do grupy, wiara w wysokie kompetencje grupy, itp. Celem naszego badania było sprawdzenie, czy choć część efektów związanych z konformizmem można wyjaśnić za pomocą prostszych mechanizmów” – mówi badaczka Diana Kim.
W tym celu naukowcy poprosili osoby uczestniczące w badaniu (kobiety) o ocenę atrakcyjności 220 zdjęć kobiecych twarzy na skali od 1 do 8. Panie w zależności od upodobań wciskały odpowiedni przycisk na klawiaturze. Po dokonaniu każdej pojedynczej oceny oglądały też filmik, na którym wyświetlano cyfrę, bądź pokazywano, jak ktoś inny wciska przycisk z numerem wyższym, niższym lub takim samym, jak one. Następnie kobiety oceniały zdjęcia jeszcze raz.
Okazało się, że przy powtórnej ocenie fotografii panie miały skłonność do zmiany zdania i dopasowywania swojej odpowiedzi do wskazówki zawartej w nagraniu, chociaż zostały wcześniej otwarcie poinformowane, że filmiki dobrano zupełnie przypadkowo i nie mają one żadnego związku z wykonywanym zadaniem – są pozbawione znaczenia społecznego.
Efekt konformistyczny był szczególnie silny w przypadku nagrań ukazujących czynność (naciskanie przycisku), co oznacza, że badane kobiety nie potrafiły do końca odróżnić własnego działania od tego, które obserwowały na ekranie i w momencie konieczności ponownej ewaluacji zdjęć łączyły wspomnienia dotyczące obu sytuacji i na ich podstawie dokonywały uśrednionej oceny.
„Rezultaty naszego badania sugerują, że konformizm nie powinien być rozpatrywany wyłącznie w kategoriach zjawiska społecznego, gdyż mechanizm leżący u jego podłoża jest oparty na informacjach pozbawionych społecznego odniesienia” – podsumowuje Diana Kim. (PAP)
ooo/ krf/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
