„Wydaje się, że zostało nam od 3 do 4 miesięcy do ukończenia odwracania się pola magnetycznego” uważa heliofizyk Todd Hoeksema ze Uniwersytetu Stanford (USA).

„Północny biegun słoneczny już zmienił znak, natomiast południowy jest w trakcie tego procesu” - dodaje Phil Scherrer, inny heliofizyk z Uniwersytetu Stanford.

Pole magnetyczne naszej dziennej gwiazdy zmienia biegunowość co 11 lat. Następuje to w szczycie każdego cyklu magnetycznego Słońca, gdy wewnętrzne dynamo magnetyczne gwiazdy reorganizuje się. Proces odwrócenia biegunów pola magnetycznego przebiega w następujący sposób: najpierw pole słabnie, jego natężenie spada do zera, a potem ponownie wzrasta, ale z przeciwną biegunowością.

Zmiany pola magnetycznego mają wpływ na całą heliosferę, która obejmuje Układ Słoneczny. Magnetyczny wpływ Słońca rozciąga się wiele miliardów kilometrów poza orbitę Neptuna.

Cykl słoneczny odkrył w 1843 roku niemiecki astronom amator Samuel Heinrich Schwabe. Odkrycie było efektem trwających 17 lat obserwacji tarczy słonecznej i rejestrowania zmian w liczbie plam na Słońcu. Co ciekawe, Schwabe nie zamierzał szukać cyklu słonecznego, a obserwował naszą dzienną gwiazdę, aby odkryć hipotetyczną planetę wewnątrz orbity Merkurego.

Przeciętna długość cyklu słonecznego to około 11 lat. Zdarzają się jednak cykle o kilka lat krótsze oraz cykle trwające dłużej. Cykl trwający w latach 1755-1766 jest tradycyjnie oznaczany jako numer 1, zgodnie z numeracją, który ustanowił Rudolf Wolf, szwajcarski astronom badający Słońce w XIX wieku. Obecnie jesteśmy w trakcie 24. cyklu słonecznego, który rozpoczął się w 2009 roku.

W XX wieku okazało się, że plamy słoneczne są ściśle związane z polem magnetycznym, a pełen magnetyczny cykl słoneczny wynosi 22 lata i obejmuje dwa cykle 11-letnie z zamienionymi biegunami pola magnetycznego. Gdy Słońce przechodzi przez okres mniejszej liczby plam i protuberancji mówimy o minimum słonecznym, a okres większej liczby tych zjawisk nazywamy maksimum słonecznym.

Serwis Science@NASA przygotował krótki film objaśniający słoneczne cykle, który jest odstępny pod adresem http://www.youtube.com/watch?v=34gNgaME86Y  (PAP)

cza/ krf/