Katowicki oddział archiwum PAN został utworzony w latach 70. Przez niemal czterdzieści lat funkcjonował w lokalach zamiejscowych - od 1974 roku w Zabrzu a od 1982 roku w Wodzisławiu Śląskim. Obecnie jego zasoby znajdują się w dawnych koszarach wojskowych - na terenie Archiwum Państwowego w Katowicach.

Jak powiedziała dyrektor Archiwum PAN w Warszawie dr Hanna Krajewska ich celem jest gromadzenie i przechowywanie spuścizn uczonych. "Jest to jedyne takie miejsce w Polsce, gdzie mogą oni oddawać swoje dokumenty. Tak samo dzieje się tutaj w Katowicach, gdzie gromadzimy spuścizny naukowców i badaczy z całego Śląska" - powiedziała Krajewska.

Do najcenniejszych, w tym liczącym 65 metrów bieżących zasobie, zalicza się materiały historyka i archiwisty Ludwika Musioła - jednego z najwybitniejszych badaczy tematyki śląskiej. "Musioł był w latach 50. prześladowany przez władze urzędu bezpieczeństwa. Stracił pracę i nie miał z czego żyć, dlatego podejmował się pisania monografii różnych miejscowości. Powstało ich ok. 90" - powiedział Mateusz Sobeczko z katowickiego oddziału archiwum.

Najstarszym materiałem archiwalnym jest opracowanie zawierające opis techniczny działalności kopalni soli w Wieliczce. Spisane w języku niemieckim dokumenty oraz szkice zabudowań kopalnianych pochodzą z 1883 roku. Ich autorstwo nie zostało dotąd ustalone.

W oddziale znajdują się także spuścizny innych badaczy dziejów i kultury Śląska, w tym m.in. zajmującego się górnictwem prof. Jerzego Rabsztyna, historyka sztuki Mariana Rehorowskiego oraz historyków Franciszka Hawranka i Józefa Chlebowczyka.

Zasoby archiwum są otwarte dla wszystkich - naukowców, nauczycieli, regionalistów zajmujących się dziejami Śląska. Oddział zaprasza także do współpracy szkoły, dla których przygotowano specjalne lekcje i warsztaty archiwalne urozmaicające zajęcia z historii.

PAP - Nauka w Polsce

ktp/ ls/