To pierwsze tego typu ustalenia z terenów Polski. Według analiz dr. Tomasza Gralaka powtarzalne jednostki miar zaczęto stosować na obszarze obecnej Polski już ponad 2500 lat temu.

"Społeczności kultury łużyckiej okresu halsztackiego (VIII – V wiek p.n.e.) w czasie wznoszenia domostw korzystały z powtarzalnej miary długości około 78,5 cm, natomiast kultury przeworskiej w okresie wpływów rzymskich – około 71,5 cm" – mówi archeolog.

Naukowiec ustalił również, że ówcześni mieszkańcy ziem Polski stosowali modularny system do rozplanowania budynków. Sposób polegał na planowaniu przy zastosowaniu wyłącznie kwadratów i prostokątów o powtarzalnych wymiarach. Rozmiary te wynikać mają, zdaniem naukowca, z proporcji boków, które umożliwiają zastosowanie kąta prostego.

"O ile można się było domyślać stosowania określonych miar, to system modularny jest całkowitym zaskoczeniem. Budownictwo pradziejowych społeczeństw okazuje się być przemyślane i można je traktować jako skomplikowany projekt intelektualny” – wyjaśnia dr Gralak.

Nowatorskie ustalenia możliwe były tylko dzięki szeroko płaszczyznowym badaniom wykopaliskowym, poprzedzającym budowę autostrady A4, przeprowadzonym na stanowiskach w Piskorzówku, Wojkowicach, Nowym Śleszowie, Polwicy i Skrzypniku. Duży areał przebadany przez archeologów wymusił na nich zastosowanie analizy pomiarowej, która otworzyła nowe perspektywy poznawcze.

"Na razie trudno oszacować, jakie konsekwencje będzie miało odkrycie jednostek miar tych społeczności. Z pewnością mogą być odpowiednim narzędziem badawczym stosowanym do rekonstrukcji naziemnych części budynków" – ocenia dr Gralak.

Najnowsze ustalenia wrocławskiego archeologa ukażą się drukiem w tomie pt. "Kultura Przeworska. Odkrycia interpretacje hipotezy". Stanowią też temat przygotowywanej przez niego pracy habilitacyjnej.

PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski

agt/