Podczas posiedzenia połączonych komisji: Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Innowacyjności i Nowoczesnych Technologii omawiano raport Najwyższej Izby Kontroli. Celem kontroli była ocena prawidłowości wykorzystania środków publicznych przeznaczonych na naukę w latach 2009–2011.

NIK przeprowadziła kontrolę w 28 jednostkach, w tym w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, Narodowym Centrum Nauki i Polskiej Akademii Nauk oraz w 18 jednostkach naukowych i w 5 uczelniach.

Jak zreferował podczas spotkania w sejmie dyrektor Departamentu Nauki, Oświaty i Dziedzictwa Narodowego NIK Grzegorz Buczyński, potencjał polskiej nauki rośnie - wzrasta liczba osób zaangażowanych w badania naukowe. Wzrasta też pula środków publicznych przeznaczanych na naukę. Mimo to efekty działań nie są zadowalające. Jak wynika z raportu, środków finansowych nie koncentruje się wokół dużych badań o istotnym znaczeniu dla społeczeństwa, gospodarki i rozwoju technologicznego kraju. Tymczasem znaczna pula środków przeznaczana była na drobniejsze prace i projekty badawcze.

Podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Marek Ratajczak, przypomniał, że kontrola NIK obejmowała lata 2009-2011, tymczasem w 2011 r. zaczęły wchodzić w życie reformy nauki i szkolnictwa wyższego. "Raport przede wszystkim dotyczy końcowego okresu obowiązywania wielu wcześniejszych regulacji prawnych i filozofii wydatkowania środków na naukę" - podkreślił.

"W konsekwencji oceny dotychczasowego działania systemu finansowania nauki, przygotowane zostały (...) założenia zmian w ustawie o zasadach finansowania nauki. Są to zmiany porządkujące i doprecyzowujące dotychczas stosowane rozwiązania" - wyjaśnił Ratajczak i zapewnił, że założenia te przekazane już zostały do konsultacji społecznych.

Podsekretarz stanu w resorcie nauki powiedział, że jego resort zamierza wspierać działania, które mają charakter projakościowy. "Zamierzamy wspierać szczególnie jednostki najlepsze. Stąd w ocenie parametryczej jest przewidziana tzw. kategoria A+, czyli jednostek szczególnie się wyróżniających (...) i będziemy dalej rozwijać i doskonalić tzw. kulturę grantową" - zaznaczył. Wyjaśnił, że od czasu ustanowienia Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju zasadniczo wzrosła skala środków dystrybuowanych wśród naukowców dzięki konkursom.

Ratajczak w czasie posiedzenia komisji zreferował też dotychczasowe wykorzystanie dotacji projakościowej, na którą w 2012 roku przeznaczono prawie 230 mln zł z rezerwy celowej. Jak poinformował, z całej kwoty do tej pory wydano 214 mln zł. W ramach działań projakościowych rozstrzygnięto konkurs na pierwsze Krajowe Naukowe Ośrodki Wiodące, przyznano środki podstawowym jednostkom organizacyjnym uczelni, które uzyskały wyróżniającą ocenę Państwowej Komisji Akredytacyjnej, nagrodzono najlepsze programy studiów, przeznaczono środki na kształcenie doktorantów na uczelniach niepublicznych oraz na zwiększenie stypendiów dla 30 proc. najlepszych doktorantów.

PAP - Nauka w Polsce

lt/ hes/ jbr/ agt/