To największe polskie wykopaliska prowadzone w Andach.

Realizowany od roku 1996 przez Uniwersytet Warszawski i Uniwersytet Katolicki NMP w Arequipie, projekt badawczy „Condesuyos” zajmuje się m.in. rozpoznaniem wzajemnych powiązań stanowisk archeologicznych znajdujących się u podnóża świętych andyjskich szczytów Coropuna i Solimana i funkcjonowania ich kultu. W ostatnich latach prace koncentrują się na zespole świątynnym Maucallacta, działającym jako wydzielony subprojekt.

"Odsłoniliśmy budynek, w którym znajdowały się ślady ceremonii związanej z rytualnym zamknięciem – całe wnętrze wypełnione było fragmentami rozbitych naczyń ceramicznych, zapewne w czasie uroczystości o charakterze libacyjnym. Wydarzenie to miało miejsce prawdopodobnie w momencie opuszczania tego zespołu świątynnego wraz z upadkiem cywilizacji inkaskiej" – wyjaśnia Maciej Sobczyk, kierownik badań na stanowisku Maucallacta.

Wykopaliska prowadzono także w innej części stanowiska - cmentarzyska składającego się z grobowców wykorzystujących naturalne pustki skalne. W jednej z niewielkich jaskiń archeolodzy natrafili na około 20 kamiennych, malowanych płyt. Pokrywały je malowidła przedstawiające różne motywy geometryczne, zoomorficzne i antropomorficzne.

"Takie płyty są częstym elementem wyposażenia grobowców znajdujących się w tym regionie, ale w odkrytym grobowcu występuje niespotykana koncentracja płyt z przedstawieniami postaci ludzkich, które zachowały się w wyjątkowo dobrym stanie" – wyjaśnia Sobczyk.

Grobowiec, według szacunków badaczy, pochodzi z okresu między X a XIII w. n.e., czyli na krótko przed pojawieniem się Inków.

Inny interesujący grobowiec położony w zabudowanej niszy pod nawisem skalnym, ukrywał pozostałości mumii kilkunastu kilkuletnich dzieci.

W ramach tegorocznych prac archeolodzy dokonywali również prac rekonstrukcyjnych. W ich trakcie w obrębie jednego z budynków, który przylega do głównego placu, znaleziono ceramikę świadczącą o kontaktach kapłanów ze świątyni Maucallacta z ludnością zamieszkującą tereny położone przeszło tysiąc kilometrów na północ.

Maucallacta jest przede wszystkim świątynnym kompleksem obrzędowo-ceremonialnym, związanym z kultem wulkanu Coropuna, który wznosi się nad stanowiskiem. Odkryto tutaj również instalacje gospodarcze i administracyjne. Zespół architektoniczny Maucallacta ma ok. 30 ha, znajduje się na wysokości 3750 m n.p.m. Jego główna część zajmuje niewielkie wzniesienie poprzecinane tarasami z kamienną zabudową – pozostałościami przeszło 250 budynków. Obiekty te charakteryzują się typowym dla inkaskiej architektury prostokątnym planem oraz łączeniem w zespoły (zwane kanchas, czyli "zagrody") skupione wokół placów.

Prace prowadzone w ramach 15 sezonu polskich badań w sierpniu i wrześniu tego roku składały się ze stałych elementów. Oprócz wykopalisk Polacy przeprowadzili prace restauracyjne ciągu zabudowań. Zlokalizowane są przy wielkiej platformie, tworzącej największy w kompleksie plac, który mógł pomieścić kilka tysięcy pielgrzymów. Działania specjalistów mają na celu stopniowe podnoszenie walorów turystycznych stanowiska.

W pracach bierze co roku około 50 osób. Wśród nich są polscy i peruwiańscy archeolodzy, konserwatorzy, antropolodzy oraz studenci archeologii IA UW i peruwiańscy robotnicy. Projekt jest realizowany dzięki środkom z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz wsparciu peruwiańskich władz lokalnych gminy Pampacolca.

Informacje o projekcie dostępne są na stronie: www.maucallacta.org

PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski

szz/ agt/