Choć ma tylko 20 centymetrów długości, rawka błazen (Odontodactylus scyllarus), skorupiak przypominający wyglądem dużą krewetkę, potrafi zadawać ciosy silne jak bokser - informuje „Science"
Rawka błazen należy do rzędu ustonogów i zamieszkuje wody oceanów Spokojnego i Indyjskiego - od wyspy Guam do Afryki Wschodniej. Ma niezwykłe oczy, pozwalające widzieć więcej kolorów niż w przypadku ludzi (widzi w podczerwieni i nadfiolecie) oraz rozpoznawać polaryzację światła. Błyskawicznym ciosem jednego ze swoich "młotów" (przekształconych szczypiec) potrafi rozbijać muszle i pancerze innych zwierząt morskich.
Uderzenia rawki należą do najszybszych w całym królestwie zwierząt - ich kończyny osiągają prędkość do 23 metrów na sekundę i przyspieszenie ponad 10 000 g. Daje to siłę ciosu rzędu 700 do 1500 newtonów (czyli od 70 do 150 kilogramów), dorównującą ciosowi boksera albo uderzeniu kuli z pistoletu. Potężne uderzenie powoduje zjawisko kawitacji - tworzą się i implodują maleńkie pęcherzyki próżni, które jeszcze wzmacniają niszczycielski efekt.
Siła to jedno, jednak uderzając w twardy pancerz przeciwnika rawka mogłaby się samookaleczyć, gdyby opancerzenie jej własnych kończyn nie było szczególnie mocne. Największe rawki potrafią zabić jednym ciosem sporą rybę, a nawet rozbić akwarium, próbując się z niego wydostać. A jeśli po tysiącach ciosów przekształcona w maczugę kończyna nie wytrzyma, wyrasta im nowa. Ponieważ ludziom palce nie odrastają, lepiej nie próbować złapać rawki rękami - zdarzały wypadki połamania palców.
David Kisailus z University of California w Riverside wraz z kolegami dokładnie zbadał strukturę oręża rawki. Tworzą go trzy warstwy - zewnętrzna składa się z mocnego minerału - hydroksyapatytu, takiego jak w kościach. Mający postać uporządkowanych kryształów hydroksyapatyt tworzy mocną powłokę.
W głębszej warstwie hydroksyapatyt jest mniej uporządkowany, pod nią zaś znajduje się chityna - organiczny polimer, z którego owady i skorupiaki tworzą swoje pancerze. Każda warstwa ma inna sprężystość, toteż pęknięcie jednej nie przenosi się na inne. Chityna tworzy spirale - dlatego ewentualne pękniecie także ma kształt spirali, co tylko w niewielkim stopniu osłabia całą strukturę.
Naukowcy mają nadzieję, że dzięki naśladowaniu rawki uda się stworzyć wytrzymalsze materiały na przykład na kamizelki kuloodporne czy hełmy.(PAP)
pmw/ tot/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
