Astronomowie znają już ponad 750 planet pozasłonecznych i wiedzą, że występują one w dużej różnorodności typów. Co więcej, najnowsze szacunki co do liczby planet sugerują, że są one w kosmosie powszechnie i może być ich przypadać więcej niż jedna na gwiazdę.

Ale kiedy zaczęły formować się pierwsze planety? Wskazówkę co do istnienia planet już w początkowych fazach ewolucji Wszechświata znaleźli naukowcy dokonujący przeglądu gwiazd ubogich w ciężkie pierwiastki.

Astronomom udało się zaobserwować dwie duże planety wokół gwiazdy HIP11952, odległej o 375 lat świetlnych. Planety mają masy 2,93 masy Jowisza i 0,78 masy Jowisza oraz okresy orbitalne odpowiednio 290 dni oraz 7 dni. Same planety nie są niezwykłe, mają raczej typowe parametry dla planet pozasłonecznych. Nietypowa jest sytuacja, że okrążają gwiazdę bardzo uboga w ciężkie pierwiastki i bardzo starą.

Według obecnych teorii powstawania układów planetarnych, planety powinny formować się raczej wokół gwiazd z większą zawartością pierwiastków cięższych od wodoru i helu (zwanych przez astronomów „metalami”), a w przypadku gwiazd ubogich w te pierwiastki powinny być bardzo rzadkie.

„W roku 2010 znaleźliśmy pierwszy przypadek ubogiego w metale systemu HIP 13044 (układ ten został nagłośniony w mediach jako +planeta z innej galaktyki+). Wtedy sądziliśmy, że jest to unikatowy przypadek, ale teraz wygląda na to, że można spodziewać się większej liczby planet w pobliżu gwiazd ubogich w metale” - wyjaśnia Veronica Roccatagliata z University Observatory Munich w Niemczech.

Wyniki badań zespołu kierowanego przez Johny’ego Setiawana z Max-Planck-Institut fuer Astronomie ukażą się w czasopiśmie naukowym „Astronomy & Astrophysics”.

PAP - Nauka w Polsce

cza/ tot/bsz