C. garrulus to ptaki wielkości kawki, w których upierzeniu dominuje kolor niebieski. Ich młode, gdy coś je przestraszy w gnieździe, potrafią zwymiotować na siebie płyn o odrażającej woni. Pokryte taką cuchnącą substancją z miejsca tracą w oczach drapieżników na atrakcyjności jako potencjalna przekąska. Zjawisko to opisali naukowcy na łamach "Royal Society Biology Letters".

Jednocześnie niemiły zapach alarmuje wracających do gniazda ptasich rodziców. Stanowi sygnał, że podczas ich nieobecności dzieci były zagrożone - sugerują badacze kierowani przez Deseady Parejo z hiszpańskiego ośrodka Estacio Experimental de Zonas Aridas.

Swoją hipotezę dotyczącą funkcji takiego zachowania naukowcy sprawdzali doświadczalnie w gniazdach z dziesięciodniowymi pisklętami krasek. Małym pędzelkiem nanieśli do gniazd niewielką ilość ptasich wymiocin albo soku cytrynowego (dla porównania). Potem obserwowali osobniki dorosłe, które wracały do dzieci. Reakcje ptaków, które zastały w gnieździe wymiociny, były znacznie ostrożniejsze. Stosunkowo więcej czasu mijało, zanim ptaki te wylądowały na gnieździe - niż w przypadku ptaków, których gniazdo wypędzlowano cytrynowym sokiem.

Z wcześniejszych badań wynikało, że ptaki w ogóle posiadają zaskskująco bogaty repertuar zachowań obronnych. Na przykład morski petrel zalewa intruzów oleistą zawartością żołądka, która na codzień służy mu do impregnacji piór. Z kolei kaczka edredonowa i jej daleki krewny rożeniec zwyczajny potrafią opryskać własne jajka odchodami, co zniechęca szukające przekąski ssaki.

Kraska jest jednak jedynym ptakiem, o którym wiadomo, że w reakcji na zagrożenie wydziela śmierdzącą substancję, która jednocześnie gra rolę środka komunikacji - czytamy w publikacji. Pod tym względem ptak ten powiększa grono organizmów (od owadów po ludzi), które za pomocą "zapachu strachu" ostrzegają swoich krewnych przed możliwym atakiem.

PAP - Nauka w Polsce

zan/ ula/bsz