Maniok to krzew z rodziny wilczomleczowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej i Środkowej, uprawia się go również w Afryce czy Indonezji. Maniok to główny składnik diety ponad 800 mln ludzi na świecie i ma największy po pszenicy i ryżu wkład w światową podaż kalorii.

Częścią użytkową są bulwy o długości 30-60 cm, grubości 10 cm i ciężarze do 25 kg. Zawierają 20-40 proc. skrobi, do 5 proc. cukru i do 2 proc. białka. W stanie surowym są trujące, ponieważ występuje w nich glikozyd manihotoksyna, który łatwo przechodzi w silnie trujący kwas pruski. Aby pozbyć się trucizny wystarczy maniok ugotować, upiec lub wysuszyć.

Ze zmielonych lub startych bulw uzyskuje się masę, która po wysuszeniu i uprażeniu jest mielona. Powstająca w ten sposób mąka (kassawa) służy do wypieku chleba, sporządzania i przyprawiania różnych potraw. Wyrabia się z niej także alkohol. Z masy powstałej ze zmielenia bulw otrzymuje się również mączkę skrobiową zwaną tapioką. Używa się jej do wyrobów cukierniczych i do sporządzania dietetycznych potraw skrobiowych.

Liście są spożywane jako warzywo, a sok mleczny gotowany z dodatkiem pieprzu jest przyprawą kuchenną. Z nasion otrzymuje się olej.

"W porównaniu z innymi roślinami uprawnymi, maniok jest jak Rambo - powiedział BBC Andy Jarvis z International Center for Tropical Agriculture. - Gdy inne rośliny giną z gorąca, maniok rośnie jeszcze lepiej". W istocie maniok rośnie nawet na słabej glebie i nie potrzebuje wiele wody. Ogłoszone właśnie analizy dowodzą, że to najlepsza roślina uprawna na czas globalnego ocieplenia.

Jednak nawet Rambo ma swoje słabości - na przykład choroby wirusowe. Dlatego potrzebne są badania nad odmianami manioku bardziej odpornymi na choroby i szkodniki.

PAP - Nauka w Polsce

pmw/ agt/bsz