Nauka dla Społeczeństwa

28.03.2024
PL EN
06.01.2012 aktualizacja 06.01.2012

Trzęsienia ziemi w Polsce

<p><strong>Terytorium Polski nie należy do tzw. obszarów sejsmicznych. Trzęsienia ziemi występują u nas sporadycznie i są dość słabe.</strong> Mimo to znamy przypadki zniszczeń spowodowanych przez trzęsienia na terenie Polski. Oto kilka przykładów największych odnotowanych w historii Polski trzęsień ziemi.</p>

Rok 1443 (5 czerwca) - największe trzęsienie ziemi w historii Polski (około 6 st. w skali Richtera). Epicentrum znajdowało się prawdopodobnie na północ od Wrocławia. Wstrząs odczuto w całej środkowej Europie. Szczególnie silnie dotknięty został Wrocław, a w Krakowie zawaliło się sklepienie kościoła Św. Katarzyny.

Rok 1662 (9 sierpnia) - silne trzęsienie ziemi nawiedziło Tatry. Epicentrum wypadło w okolicy Sławkowskiego Szczytu. Jego wysokość obniżyła się wówczas o około 300 m.

Lata 1785-1786 - w południowej Polsce i w Szczecinie miała miejsce seria 14 trzęsień ziemi. Szczególnie poważne były dwa ostatnie.

27 lutego 1786 r. - trzęsienie z epicentrum miedzy Cieszynem a Opawą odczuto od Wiednia po Piotrków Trybunalski i od Wrocławia po Sandomierz. W Cieszynie uszkodzone zostały murowane budynki, w Cierlicku pękło sklepienie kościoła, zaś w Mysłowie uszkodzona została wieża kościelna. Na Śląsku w Bytomiu trzęsienie było tak silne, że dzwony kościelne zaczęły same dzwonić.

Ostatnie z bardzo silnych trzęsień w Polsce przypadło na grudzień 1786 r. Epicentrum wypadło między Kętami a Myślenicami. Drgania odczuwano od Wrocławia po Lwów i od Głogowa i Kalisza po Koszyce na Słowacji. Wstrząs spowodował znaczne zniszczenia: w Krakowie burzyła się woda w Wiśle, w kościołach spadały gzymsy i tynki, samoczynnie odzywały się dzwony.

Znane są trzęsienia ziemi w Hrubieszowie w 1875 r. i pod Niemczą w 1895 r.

Wiele wstrząsów zanotowano w lutym 1932 r. w okolicach Płocka, Kielc, Lublina.

Lata 1992-1993 to seria wstrząsów w rejonie Beskidu Sądeckiego i Niskiego. Wstrząsom towarzyszył głuchy huk i bardzo silne uderzenie spod ziemi. W mieszkaniach przesuwały się ciężkie meble. Podobna seria wstrząsów wystąpiła też we wrześniu 1995 r. na Podhalu.

Dość częste są nieznaczne trzęsienia ziemi w Karkonoszach.

Polska ma dwa główne obszary występowania trzęsień ziemi. Jeden rejon obejmuje Góry Kaczawskie, Przedgórze Sudeckie, Nizinę Śląską, Wał Trzebnicki i Nizinę Wielkopolską wzdłuż linii Jelenia Góra-Leszno. Drugi - Kotlinę Oświęcimską, Wyżyny: Śląską i Krakowsko-Częstochowską wzdłuż linii Oświęcim-Herby.

Trzęsienia ziemi są to naturalne wstrząsy i drgania skorupy ziemskiej spowodowane rozchodzącymi się wewnątrz Ziemi sprężystymi falami wywołanymi przez czynniki naturalne lub w wyniku działalności człowieka (np. zawały górnicze, podziemne eksplozje nuklearne).

Znaczna część wstrząsów na terenie Polski jest efektem działalności górniczej (tzw. tąpnięcia).

Szczególnie potężny wstrząs wywołany tąpnięciem w kopalni miedzi "Rudna" miał miejsce 21 lutego 2002 r. w Polkowicach na Dolnym Śląsku. W domach popękały wówczas ściany i rury, poprzewracały się meble, mieszkańców ogarnęła panika.

21 września 2004 r. - Dwukrotnie w Polsce północno-wschodniej zatrzęsła się ziemia. Wstrząsy o sile 4,5 i 5,3 stopni w skali Richtera były odczuwalne na Pomorzu, Warmii i Mazurach, Suwalszczyźnie oraz Podlasiu. Epicentrum znajdowało się na terenie Obwodu Kaliningradzkiego w Rosji - prawdopodobnie przy pierwszym wstrząsie na granicy morza i lądu, a przy drugim - na lądzie. Trzęsienie ziemi odczuwalne było w wielu miejscowościach w województwach podlaskim, mazursko-warmińskim i pomorskim.

6 stycznia 2012 r. - Wstrząsy ziemi odczuli mieszkańcy okoli Żerkowa i Kalisza (Wielkopolska); straż pożarna nie odnotowała strat materialnych.

PAP - Nauka w Polsce

ura/bsz

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

Copyright © Fundacja PAP 2024