Podczas swojej ewolucji po odłączeniu się od dinozaurów ptaki wcale nie traciły węchu - informują naukowcy na łamach "Proceedings of the Royal Society B".
W nauce panowało przekonanie, że w czasie ewolucji ptaków zmysł węchu tracił na znaczeniu na rzecz wzroku, słuchu i poczucia równowagi.
"Uważano dotąd, że ptaki tak poświęciły się inwestowaniu we wzrok, poczucie równowagi i koordynację niezbędną do lotu, że ich zmysł węchu zszedł na drugi plan - wyjaśnia główna autorka badań, paleontolog, Darla Zelenitsky z University of Calgary. - Nasze badania są zaskakujące. Wykazują, że zmysł węchu u ptaków w rzeczywistości nawet poprawił się".
Za pomocą tomografii komputerowej naukowcy badali skamieniałości dinozaurów i ptaków, porównując odciski mózgów w regionach odpowiedzialnych za węch. Badali również żyjące dzisiaj ptaki. W sumie przeanalizowali pod tym kątem 157 gatunków. Im większy obszar mózgu odpowiedzialny za węch, tym lepszym węchem dysponuje dany gatunek. Na podstawie skanów stworzono trójwymiarowe modele mózgów.
Okazało się, że węch wręcz zyskiwał na znaczeniu we wczesnej fazie ewolucji ptaków, kiedy rywalizowały one z dinozaurami.
"Najstarszy znany ptak, archeopteryks, odziedziczył zmysł węchu około 150 mln lat temu po niewielkim, mięsożernym dinozaurze - opisuje Francois Therrien, współautor badań z Royal Tyrrell Museum. - Później, około 95 mln lat temu, przodek wszystkich ptaków wykształcił jeszcze lepsze zdolności węchowe".
Zdaniem badaczy, archeopteryks miał węch podobny do gołębi, które korzystają z bodźców węchowych przy okazji wielu zachowań.
Naukowcy podkreślają, że dinozaury posiadały całkiem dobre powonienie. Tyranozaur miał duże obszary węchowe, dzięki którym potrafił prawdopodobnie wytropić ofiarę czy znaleźć padlinę, a nawet pilnować swego terytorium. Z kolei roślinożerny triceratops w dużo mniejszym stopniu korzystał z węchu.
"Takie ptaki, jak sępniki różowogłowe i albatrosy są dobrze znane ze swego świetnego węchu, którego używają do znajdowania pożywienia lub nawigowania nad rozległymi obszarami - wyjaśnia Zelenitsky. - Nasze odkrycie, że małe dinozaury o typie welociraptora, takie jak Bambiraptor, miały powonienie tak rozwinięte jak sępniki i albatrosy, sugeruje, że węch mógł odgrywać u nich ważną rolę podczas polowań". KRX
PAP - Nauka w Polsce
tot/bsz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
