"U nas liczy się siła argumentów, zdolności intelektualne, zaradność i nieustanna chęć robienia rzeczy nowych. Płeć nie ma znaczenia, nie musimy stosować parytetu. Nie jest potrzebny" - mówił dyrektor naukowy Instytutu Chemii Fizycznej PAN (IChF PAN) prof. Robert Hołyst.

Profesor dodał, że stereotyp świata nauk ścisłych, zbyt wymagającego dla kobiet i zdominowanego przez mężczyzn, nie ma nic wspólnego z rzeczywistością. "Nasze panie świetnie wypadają w statystykach, na przykład pod względem liczby publikacji w liczących się czasopismach naukowych. Występują o najbardziej prestiżowe granty i stypendia. I je otrzymują. Nie dlatego, że są kobietami, lecz dlatego, że po prostu są dobrymi, pełnymi pomysłów badaczami" - podkreślił prof. Hołyst.

Badania, opublikowane niedawno w czasopiśmie "Nature", a dotyczące sytuacji w amerykańskiej fizyce, wykazują, że recenzenci, pracodawcy i grantodawcy nie dyskryminują kobiet. W Polsce nie ma podobnych analiz, ale odczucia pań pracujących w naukach ścisłych są zbliżone. "Osobiście w środowisku chemików i fizyków nigdy nie spotkałam się z przejawami dyskryminacji. Być może niektóre kobiety niepotrzebnie się obawiają i wybierają mniej ambitne ścieżki kariery" - powiedziała dr Anna Ochab-Marcinek z IChF PAN.

Sama praca jest ciekawa, wymagająca otwartości i intedyscyplinarności, ale przede wszystkim satysfakcjonująca. "Tu nie można popaść w rutynę. Ciągle robi się coś nowego, nie ma miejsca na odtwórcze schematy" - oceniła doktorantka Patrycja Nitoń IChF PAN, która właśnie spodziewa się dziecka.

"Ciąża nie jest problemem. Specyfika pracy eksperymentalnej nie polega tylko na siedzeniu w laboratorium. Po zakończeniu części pomiarowej i wykonaniu planowanych doświadczeń przychodzi czas na opracowanie wyników, przygotowanie wykresów, napisanie artykułów. Właśnie tym się obecnie zajmuję, kończę także pisanie swojej pracy doktorskiej" - dodała.

Praca naukowa pozwala stosunkowo łatwo pogodzić życie zawodowe z rodzinnym. Brak sztywnych godzin pracy umożliwia dopasowanie czasu poświęconego na wykonywanie zawodu do rytmu obowiązującego w domu. Eksperymenty muszą być zakończone w takim a nie innym terminie, dane opracowane na ten a nie inny dzień, ale wywiązanie się z tych zobowiązań to kwestia wyłącznie zaradności naukowca. "Instytucje naukowe są prawdopodobnie jednymi z najfajniejszych miejsc jeśli chodzi o godzenie pracy zawodowej z życiem rodzinnym" - podkreśliła dr Agnieszka Kamińska z IChF PAN.

"Kończąc studia myślałam, że w Polskiej Akademii Nauk pracują sami profesorowie i że to jest świat dla mnie nie do zdobycia. Niemal przypadkiem zajrzałam tutaj, do Instytutu Chemii Fizycznej PAN. Zobaczyłam wielu młodych ludzi, z którymi profesorowie rozmawiali jak równi z równymi. Od początku potraktowano mnie jak partnera, pozwolono wykazać się własną inicjatywą" - wspominała z kolei dr inż. Joanna Niedziółka-Joensson z IChF PAN.

Problemem przestaje być finansowanie. Pensje podstawowe są co prawda niskie, ale jest coraz więcej możliwości zdobywania dodatkowych pieniędzy. Granty Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, stypendia ministerialne i samorządowe dla młodych naukowców czy programy europejskie otwierają drogę do pieniędzy na badania.

"Grant Team Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, w ramach którego jestem zatrudniona, oferował wynagrodzenie, dzięki któremu przeprowadzka z Krakowa nie była problemem dla mnie i męża" - mówiła dr Ochab-Marcinek.

Z kolei dr Kamińska dodała, że obecnie jest zaangażowana w trzy granty, a mimo to udaje się jej pogodzić życie prywatne z zawodowym. "Jest jednak jeden warunek. Praca musi być pasją. Tu się nie da wyjść o szesnastej i o wszystkim zapomnieć. O swoich badaniach myśli się wciąż" - powiedziała. ULA

PAP - Nauka w Polsce

tot/bsz