Zakwity, czyli masowe pojawianie się sinic znamy chociażby z Bałtyku, w którym często stają się problemem. Podobne kłopoty mieli mieszkańcy Chile. Toksyny tamtejszych sinic mogą gromadzić się w skorupiakach, a spożywające je osoby trafiają do szpitali, częściowo sparaliżowane, czasami niezdolne do oddychania bez pomocy respiratora. Porażenie nerwów jest odwracalne, więc większość zatrutych wraca do zdrowia, jednak tamtejsza gospodarka ponosi duże straty ze względu na zakaz połowów.

Chilijscy naukowcy zajęli się sinicami z konieczności. Dokładne badania doprowadziły do powstania pierwszego w historii Chile samodzielnie opracowanego leku - przeciwbólowej neosaxitoxiny (neoSTX), otrzymanej przez specjalistów ze szpitala Padre Hurtado w Santiago.

Pierwsze badania przeprowadzono w roku 2007 na 10 zdrowych ochotnikach. Wstrzyknięty pod ich skórę w dawce zaledwie 50 mikrogramów środek całkowicie zablokował odczuwanie bólu - bez szkodliwych skutków ubocznych.

Wstępne wyniki zainteresowały Charlesa Berde z Children\\'s Hospital w Bostonie. Szukał on środka znieczulającego, który działałby dłużej niż 8 godzin - dzięki temu pacjenci potrzebowaliby mniej działających ogólnie opiatów, które mają wiele niepożądanych działań ubocznych, jak nudności, zaparcia czy problemy z oddychaniem. Specjaliści z USA i Chile podjęli wspólne badania, aby ustalić optymalną dawkę neosaxitoxiny.

W randomizowanych badaniach z podwójnie ślepą próbą w Chile wzięło dział 137 pacjentów po laparoskopowym usunięciu pęcherzyka żółciowego. Jak się okazało, dostający 100 mikrogramów badanej substancji pacjenci odczuwali znacznie mniejszy ból i w pełni wyzdrowieli o 2 dni wcześniej niż kontrolna grupa, której podawano tradycyjnie bupiwakainę.

Nie stwierdzono istotnych działań ubocznych - neoSTX nie szkodzi sercu, nie przedostaje się przez barierę krew-mózg, nie uzależnia i nie jest szkodliwy dla tkanek.

Podczas gdy dotychczas stosowane, znane od 40-50 lat, miejscowe środki znieczulające działają najwyżej 8 godzin, neosaxitoxina podawana szczurom znieczula na 2 do 4 dni. Zdaniem specjalistów, światowy rynek na nowy środek ma wartość około miliarda dolarów: można by go podawać dziesiątkom milionów pacjentów rocznie.(

PAP - Nauka w Polsce

pmw/ agt/