<strong>Specjaliści z Zamku Królewskiego na Wawelu i Norweskiego Instytutu Badań Powietrza rozpoczęli wspólne badania, które mają wskazać, w jakich warunkach najbezpieczniej przechowywać i eksponować zabytkowe chorągwie malowane na jedwabiu. </strong>W ramach projektu przebadają cztery zabytkowe chorągwie z wawelskich zbiorów - trzy XVI-wieczne i jedną z XVII wieku.
Pierwsza z chorągwi, którymi zajmie się polsko-norweski zespół, powstała w Polsce w roku 1553 z okazji ślubu i koronacji Katarzyny Austriaczki, trzeciej żony Zygmunta Augusta. Jest ona jednym z nielicznych przedmiotów przechowywanych w Skarbcu Koronnym, które przetrwały do naszych czasów.
Badane będą także: chorągiew nagrobna Stanisława Barziego, sekretarza Zygmunta Augusta, najstarsza zachowana chorągiew grobowa wykonana w Krakowie w 1571 r., chorągiew wojsk śląskich arcyksięcia Maksymiliana, zdobyta w roku 1588 w bitwie pod Byczyną przez Jana Zamoyskiego oraz chorągiew turecka zdobyta pod Wiedniem w roku 1683 przez Marcina Zamoyskiego.
"Wybraliśmy obiekty, które są najcenniejsze i które wymagają szczególnej opieki. Ważne jest, że chorągwie te zostały wykonane tą samą techniką - malowania na jedwabiu" - powiedziała PAP kierownik merytoryczna projektu Magdalena Ozga z Zamku Królewskiego na Wawelu.
Specjaliści obserwują temperaturę i wilgotność powietrza w salach ekspozycyjnych i magazynach oraz natężenie światła i poziom promieniowania ultrafioletowego. W ramach projektu kamerą termowizyjną wykonano pomiary rozkładu temperatur w pomieszczeniach, bo im warunki są bardziej stabilne, tym bezpieczniej dla zabytkowych tkanin.
Badacze z norweskiego instytutu mierzyć będą stężenia zanieczyszczeń powietrza: ozonu, tlenków siarki i azotu. "Ze względu na zmienność zanieczyszczeń pomiary te zostaną wykonywane w sezonie letnim oraz w sezonie zimowym" - wyjaśniła kierownik projektu.
Chorągwie będą oglądane w świetle ultrafioletowym, w podczerwieni, a ich fragmenty pod mikroskopem elektronowym. Badacze zamierzają określić skład pierwiastków obecnych we włóknach i w pigmentach na malowanych powierzchniach. "To pozwoli określić, jak różniły się barwniki używane w warsztatach Zachodu i Wschodu" - mówiła Ozga.
Uzyskane podczas badań informacje pozwolą na sporządzenie laboratoryjnych próbek sztucznie postarzonego jedwabiu, które posłużą do dalszych testów. Próbki zostaną umieszczone w kasetach o różnej atmosferze i warunkach. "Efektem prac ma być przygotowanie projektu kasety do bezpiecznego przechowywania unikalnych jedwabnych chorągwi malowanych" - podkreśliła Ozga.
Wyniki projektu zostaną zaprezentowane podczas międzynarodowego warsztatu konserwatorsko-badawczego w październiku 2011 r.
Projekt "Opracowanie kasety konserwatorskiej dla bezpiecznej ekspozycji chorągwi jedwabnych" zainicjowały wawelskie konserwatorki dr Ewa Wiłkojć i Joanna Bella, a w jego realizacji uczestniczą: Jerzy Holc i Magdalena Ozga (także z Wawelu), dr hab. Joanna Łojewska (UJ) oraz chemicy z Norwegii: Elin Dahlin i Terje Grontoft.
Zamek Królewski na Wawelu podjął współpracę z Norweskim Instytutem Badań Powietrza (NILU - Norsk Institutt for Luftforskning) z Kjeller, niezależną fundacją naukową założoną w roku 1969. Badania są finansowane przez Islandię, Liechtenstein oraz Norwegię ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Norweskiego Mechanizmu Finansowego w ramach Funduszu Wymiany Kulturalnej. Koszt całego projektu to ponad 680 tys. zł, w tym wkład Funduszu to prawie 580 tys. zł, a Zamku Królewskiego na Wawelu - ponad 60 tys. zł. WOS
PAP - Nauka w Polsce
kap
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
