Mikołaj Kopernik w grafice i malarstwie

<strong>Grafikę i malarstwo związane z postacią Mikołaja Kopernika można oglądać na wystawie w Domu Mikołaja Kopernika w Toruniu.</strong> Oprócz licznych wizerunków Kopernika prezentowane są również prace przedstawiające m.in. miejsca związane z życiem uczonego.

„Niewątpliwie najciekawsze obiekty stanowią trzy najstarsze portrety Mikołaja Kopernika wykonane techniką graficzną. W 1587 roku znany malarz i grafik szwajcarski Tobiasz Stimmer (1539-1584) sporządził portret Kopernika opublikowany w dziele Mikołaja Reusnera "Icones sive imagines virorum literis illustrium". Kilka lat wcześniej Stimmer namalował obraz umieszczony w obudowie zegara katedry w Strasburgu. Według tradycji oba portrety zostały wykonane na podstawie autografu, czyli wizerunku (niekoniecznie autoportretu) wykonanego za życia Kopernika” – mówi Iwona Urbańska, kurator wystawy.

Jak podkreśla, obraz ze Strasburga został gruntownie przemalowany w czasie przeróbki zegara w pierwszej połowie XIX wieku, dlatego nie może stanowić źródła informacji na temat rzeczywistego wyglądu astronoma.

Dla sporego grona uczonych grafika Stimmera uchodzi za najbardziej wiarygodny wizerunek Kopernika. W oparciu o drzeworyt szwajcarskiego grafika, powstał miedzioryt wykonany przez leodyjskiego artystę Jana Teodora de Bry, zamieszczony w dziele Jean-Jacques Boissarda "Icones virorum illustrium" w 1597 roku. Wizerunek Kopernika z obu portretów wykazuje wiele podobieństw. Trzecia grafika została wykonana na przełomie XVII i XVIII wieku przez I. A. Scharffena. Ukazany na niej astronom trzyma w prawej dłoni otwartą księgę, natomiast w lewej, wzniesionej do góry, symbol heliocentryzmu składający się z tarczy Słońca z orbitą Ziemi i okołoziemską orbitą Księżyca.

Za najbardziej oryginalny, daleko odbiegający od stereotypu funkcjonującego w świadomości społecznej, wizerunek Kopernika można uznać litografię wykonaną przez jednego z najbardziej kontrowersyjnych artystów polskich XX wieku  Stanisława Szukalskiego (1893-1987).

„Pokazany na niej Kopernik ma obcisłą bluzę z szerokim rozcięciem u szyi, podkreślającym atletyczną budowę ciała astronoma. Półdługie włosy układają się w dwa pukle przywodzące na myśl rogi. W dłoniach uczony trzyma przyrząd, przypominający swym kształtem cyrkiel, który miał służyć do mierzenia odległości od serca - Ziemi do mózgu - Słońca. Prezentowana grafika została wykonana w grudniu 1940 roku, jednak sam wizerunek został przez artystę stworzony w 1936 roku przy okazji Projektu na dnie Smoczej Jamy - monumentalnego dzieła rzeźbiarskiego projektowanego dla miasta Krakowa” – opowiada kurator wystawy.

Ekspozycja zamyka cykl wystaw o tematyce kopernikańskiej, które przez cały 2009 rok odbywały się w Muzeum Okręgowym w Toruniu. Wcześniej prezentowane były  trzy wystawy: „Mikołaj Kopernik w rzeźbie”, „Mikołaj Kopernik w medalierstwie” i „Mikołaj Kopernik w filatelistyce”.

Wystawa czynna jest w Domu Mikołaja Kopernika (oddział Muzeum Okręgowego w Toruniu, ul. Kopernika 15/17) do 28 lutego 2010 r. ESZ

PAP – Nauka w Polsce

agt/ kap/

Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.

Czytaj także

  • Fot. Wikipedia/ domena publiczna

    Benedykt Dybowski został naukowcem na zesłaniu, a potem udał się tam już dobrowolnie

  • Fot. Wikipedia/ domena publiczna

    55 lat temu zmarł Władysław Anders, legendarny dowódca II Korpusu Polskiego

Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera