„Mity przynoszą nam odpowiedzi na pytania nurtujące filozofów od wieków: jak powstało życie, skąd wziął się człowiek, co dzieje się po śmierci, jak skończy się świat? Czy istnieją bogowie, a jeśli tak, to jacy oni są i jak ludzie powinni się do nich odnosić? Nie można na te pytania odpowiedzieć w pełni racjonalnie, ale nawet najwięksi filozofowie odwoływali się do mitów” – czytamy we wstępie książki.

 Jak dowodzą autorzy, znane powszechnie mity są często autorstwa osób z epok poprzedzających wynalezienie pisma, kiedy opowieści przekazywano ustnie z pokolenia na pokolenie; fakty ulegały z czasem pewnym modyfikacjom. Nastanie ery druku ostatecznie zakończyło epokę legend i mitów – te spisano i uporządkowano – uznano bądź odrzucono ich wersje.

 Istotne znaczenie - jeśli chodzi o zapamiętywanie i propagowanie podań w czasach przedpiśmiennych - miały z pewnością przedstawienia sztuki naskalnej. W książce opisano również to mało znane zagadnienie związane z ludami zamieszkującymi kontynent australijski. Spektakularna sztuka naskalna powstawała tutaj już 40 tys. lat temu i zapewne związana była od początku z wierzeniami i religią.

 Mity, jak przekonują autorzy w publikacji, do dziś inspirują. Żywe w kulturze masowej są opowieści nawiązujące do starożytnych mitologii, o czym świadczy popularność takich produkcji filmowych jak „Władca Pierścieni”. Z książki dowiemy się także, że  słynne powieści i dramaty – np. „Romeo i Julia” powstały niejednokrotnie w oparciu o starożytne wzorce. W tym przypadku historia kochanków nie była wymyślona w całości przez Williama Szekspira, ale pochodzi z mitologii klasycznej, w której opiewano losy nieszczęsnej pary – Pyrama i Tysbe.

 Publikację podzielono na sześć podstawowych części, których głównym kryterium jest położenie geograficzne: Mitologia Europejska, Mitologia Egipska i Afrykańska, Mitologia Bliskiego Wschodu i Azji, Mitologia Australii i Oceanii, Mitologia Obu Ameryk, Epoka Klasyczna.  

Blisko połowę książki poświęcono na wyczerpujące omówienie mitologii Greków i Rzymian, czyli klasycznej. Autorzy prezentują niejednokrotnie różne wersje tych samych podań, nie przesądzając, która z nich jest najważniejsza. To doskonałe dopełnienie do obowiązkowej lektury szkolnej – „Mitologii” Jana Parandowskiego.

 Atutem publikacji jest ponad 750 starannie dobranych ilustracji, wśród których dominują piękne obrazy głównie z XIX i przełomu XIX i XX wieku. Publikowane są również ręcznie kolorowane grafiki, eksponaty z różnych światowych galerii, muzeów i prywatnych kolekcji, jak również mapki i schematy genealogiczne bóstw.

 W licznych ramkach przytaczane są ciekawe cytaty myślicieli lub tłumaczenia oryginalnych starożytnych podań. Tutaj też poznamy ciekawostki związane z dzisiejszymi przesądami, których korzeni należy szukać wśród legend i mitów. Jedną z nich jest np. tzw. złe spojrzenie, czyli magiczna moc, w którą wierzyli m.in. Grecy i Rzymianie. Osoby pragnące czegoś, nawet nieświadomie, patrzące zbyt intensywnie, mogły rzucić urok i spowodować nieszczęście. Do dziś w świecie arabskim popularne są amulety strzegące przed tego typu niebezpieczeństwem.

 Dla polskiego czytelnika szczególnie interesująca powinna być część poświęcona wierzeniom Starego Kontynentu, a zwłaszcza mitologii słowiańskiej. Co prawda nie zawiera ona spójnego systemu bogów czy rytuałów religijnych, jednak autorzy w zwięzły sposób wyjaśniają prawidła nią rządzące. „Najlepiej patrzeć na nią, jako na próbę wyjaśnienia zjawisk natury, takich jak susze, burze i powodzie” – piszą twórcy publikacji. Dodają, że w mitach tego kręgu dominowały przeciwstawne siły: życzliwość i wrogość. Bóstwa, które uosabiały wspomniane moce w późniejszym czasie połączono z chrześcijańskimi postaciami Boga i szatana.

 Polski wydawca zadbał o dodanie do bibliografii polskojęzycznych publikacji odnoszących się do konkretnej mitologii. 

Konsultantami naukowymi polskiego wydania są: prof. Ryszard Kulesza, prof. Andrzej Szyjewski i prof. Andrzej Niwiński.

 PAP – Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski 

agt/kap/