<strong>Nakładem wydawnictwa W.A.B ukazał się właśnie książka Richarda Overy'ego "1939 - nad przepaścią". Autor, brytyjski historyk, odsłania w niej kulisy gry dyplomatycznej toczonej przez mocarstwa zachodnie na kilka dni przed rozpoczęciem II wojny światowej. Przytacza przebieg zakulisowych spotkań, przypomina wydźwięk pisanych naprędce listów i not dyplomatycznych oraz wysuwanych ultimatów. Podkreśla wagę zmagań zachodnich dyplomatów, którzy, jak wydaje się, do końca mieli nadzieję na zachowanie pokoju</strong>. "Kolejne rocznice wybuchu II wojny światowej dają okazję do zastanowienia się nad szczególnymi okolicznościami, które doprowadziły do tego konfliktu. Zniszczenia, jakie dokonały się za jego sprawą, przyćmiły nawet straty i ofiary Wielkiej Wojny z lat 1914-1918" - pisze Overy we wstępie.
Autor przypomina też opinie historyków, którzy zaprzeczają temu, że Adolf Hitler parł w sierpniu 1939 roku do wojny powszechnej. Owładnięty wizją realizacji swoich koncepcji rasowych i terytorialnych, przywódca III Rzeszy nie wierzył, że ktoś stanie mu na drodze w marszu na Wschód. "Awantura o Polskę" miała być szybką wojną lokalną.
"Hitler miał ochotę na +małą wojenkę+, której nie dano mu było stoczyć rok wcześniej podczas kryzysu czechosłowackiego. Teraz zresztą taka +wojenka+ była jeszcze mniej ryzykowna wobec zawarcia paktu z Sowietami" - pisze Overy.
25 sierpnia Hitler wydał rozkaz, by uderzyć na Polskę następnego dnia, o godz.4.30. Niespodziewanie zmienił jednak plany - atak został odwołany. Zdaniem autora, trudno stwierdzić z całą pewnością, czy gdyby inwazja na Polskę nastąpiła 26 sierpnia, wojna europejska wybuchłaby dwa albo trzy dni później, jak to się stało po ataku 1 września.
Overy zwraca przy tym uwagę na bardzo istotną kwestię. Otóż, "jeśli Hitler ponosił odpowiedzialność za wybuch wojny w 1939 r., to pozostaje pytanie, jakiej wojny chciał właściwie Fhrer III Rzeszy". Autor podkreśla, że niewielu historyków sądzi obecnie, że Hitler miał jakiś plan, czy dokładniejszy projekt podboju świata, w którym Polska była pierwszym etapem na drodze ku jakiemuś przyszłościowemu niemieckiemu imperium globalnemu. "Z ostatnich badań wynika raczej, że nie wiedział wówczas dokładnie, co zrobić z podbitą Polską, a wizja nowego niemieckiego imperium w Europie Środkowej i Wschodniej była tworzona niemal na kolanie" - pisze Overy.
Jego zdaniem najtrudniejsza pozostaje odpowiedź na pytanie, czy Hitler, jak zawsze twierdził, chciał w 1939 roku jedynie lokalnej wojny z Polską, czy też w pewnym momencie postanowił wystąpić przeciw Zachodowi i rozpętać powszechna wojnę europejską.
Richard Overy (ur. 1947 r.) - brytyjski historyk, absolwent uniwersytetu w Cambridge. Wykładał w Cambridge oraz King\\'s College. Od 2004 roku pracuje na uniwersytecie w Exeter. Należy do Królewskiego Towarzystwa Historycznego i Akademii Brytyjskiej. W 2001 otrzymał nagrodę Samuela Eliota Morisona, przyznawaną przez Society for Military History. W Polsce ukazało się kilka jego książek, m.in. "Krew na śniegu. Rosja w II wojnie światowej" (2009), "Wojna powietrzna 1939-1945" (2007) oraz "Dyktatorzy. Hitler i Stalin" (2009).ESZ
PAP - Nauka Polsce
agt/bsz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
