Naukowcy od dawna wiedzieli, że ptaki tych samych gatunków są nieco mniejsze, jeśli żyją bliżej równika, a większe gdy zajmują regiony położone bliżej biegunów. Wyjaśnia to jedna z teorii mówiąca, że większe zwierzęta skuteczniej oszczędzają ciepło, i że cecha ta podlega selekcji naturalnej w klimacie chłodniejszym, ale w ciepłym - nie.

Bazując na tej zasadzie naukowcy wysunęli tezę, że zmiany klimatu wpłyną na zróżnicowanie wielkości zwierząt żyjących na różnych szerokościach geograficznych. Na jej prawdziwość nie było jednak dotąd bezpośrednich dowodów - zauważa biolog ewolucyjny, dr Janet Gardner z Australian National University w Canberrze.

Chcąc sprawdzić założenia teoretyczne, Gardner i jej współpracownicy badali, jak zmieniła się wielkość ośmiu gatunków ptaków śpiewających z południowo-wschodniej Australii. Gabaryty ptaków dzisiejszych porównywali z długościami skrzydeł 517 ptaków-okazów australijskich muzeów.

"Okazało się, że w ciągu ubiegłego wieku długość ptasich skrzydeł zmalała nawet o około 4 proc." - mówi Gardner. Taką samą różnicę długości skrzydeł zauważa się dziś między ptakami zamieszkującymi miejsca oddalone o siedem stopni szerokości geograficznej. Oznacza to, że ptaki, które obecnie występują w Sydney, mają wielkość ptaków, które w ubiegłym wieku żyły w Brisbane (położonym bardziej na północ).

O ile cztery procent może się wydawać niczym strasznym, to - jak podkreśla Gardner, taka zmiana wielkości ptaków może wpłynąć na zmianę ich diety oraz ich wpływ na środowisko. To zaś ma znaczenie dla innych gatunków, np. tych, z którymi ptaki konkurują o pokarm.

Gardner i jej współpracownicy doszli do wniosku, że zmiana wielkości ptaków jest przejawem ich przystosowywania się do zmian klimatu. Szczegóły w piśmie "Proceedings of the Royal Society B". ZAN

PAP - Nauka w Polsce

agt/