<strong>Mikołaj Kopernik, ojciec nowożytnej astronomii, najprawdopodobniej miał jasne włosy, a w niebo wpatrywał się niebieskimi oczami. W najnowszym numerze tygodnika "Proceedings of the National Academy of Sciences" ukazał się artykuł podsumowujący kilkuletnie badania szczątków Kopernika.</strong> Szczątków Kopernika poszukiwano jeszcze za Napoleona ponad dwieście lat temu. Badania prowadzono też w 1939 r. Odkrycia niekompletnego szkieletu w katedrze we Fromborku dokonał wreszcie w 2005 r. zespół pod kierunkiem prof. Jerzego Gąssowskiego z <a href="http://www.wsh.edu.pl/palio/html.run?_Instance=wsh-postgres">Wyższej Szkoły Humanistycznej w Pułtusku.</a>
Dużym przełomem była analiza źródeł pisanych pochodzących z epoki. Na ich podstawie naukowcy pracujący pod kierunkiem prof. Gąssowskiego wywnioskowali, że do XVIII w. kanonikom dawano w dożywotnią pieczę poszczególne ołtarze katedralne. Pod tymi ołtarzami spoczywali po śmierci. Źródła podawały, że Kopernikowi powierzono ołtarz Świętego Krzyża.
Po odkryciu niekompletnego szkieletu rekonstrukcją twarzy Kopernika zajęło się w 2005 r. Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Komendy Głównej Policji w Warszawie. W wyniku prac uzyskano wizerunek pociągłej twarzy, z lekko złamanym nosem i blizną nad okiem.
Mimo tych badań naukowcy ciągle nie byli pewni, czy odkryty szkielet należał właśnie do Kopernika. Ostatecznym potwierdzeniem była analiza porównawcza DNA. Okazało się, że w muzeum w Uppsali znajduje się księga "Calendarium Romanum Magnum" Johannesa Stoefflera, która przez kilkadziesiąt lat była w posiadaniu Kopernika. Książka do Szwecji dostała się po "potopie" w ramach łupów wojennych.
W księdze, pomiędzy kartkami, znaleziono dziewięć włosów. Zbadano mitochondrialne DNA (przekazywane w całości po linii matki) czterech spośród nich. Analizy potwierdziły w 2008 r., że dwa włosy i szkielet z katedry fromborskiej należały do tej samej osoby.
Co ciekawe, analizy genetyczne dowiodły, że w genie o nazwie HERC2 znajduje się mutacja charakterystyczne dla ludzi o niebieskich oczach, zamieszkujących północną Europę. Ten sam wariant genu występuje często u ludzi o jasnych włosach i jaśniejszej cerze. Jest to tym bardziej zaskakujące, że na portretach Kopernik ma zwykle ciemne oczy.
Jak podsumowują autorzy artykułu, "pozostałości szkieletu wydobyte spod ołtarza Św. Krzyża w katedrze fromborskiej należały do wielkiego polskiego astronoma Mikołaja Kopernika".
PAP - Nauka w Polsce, Krzysztof Łapiński
agt/bsz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
