Swą nazwę CPE zawdzięcza międzynarodowemu charakterowi. W jej działania, obok stałego zespołu polsko-amerykańskiego, są zaangażowani specjaliści z kilkunastu krajów z trzech kontynentów. Oprócz archeologów, w badaniach Ekspedycji zawsze brali udział specjaliści z wielu innych dziedzin nauk, m.in. antropologii, geologii, biologii a nawet astronomii. Wyniki prac opublikowano w kilkunastu książkach i wielu artykułach naukowych.

Od samego początku Combined Prehistoric Expedition jest ściśle związana z Instytutem Archeologii i Etnologii PAN - figuruje tu jako Misja w Egipcie.

Pierwszy referat czwartkowego spotkania zaprezentuje dr Jacek Kabaciński. Opowie o historii Ekspedycji i jej działalności, dzięki której dowiedziono że, wbrew poprzednim twierdzeniom, Nubia była miejscem intensywnego rozwoju prahistorycznych społeczności ludzkich, które w końcu doprowadziły do powstania starożytnych cywilizacji Egiptu i Sudanu. Okazało się również, że północno- wschodnia Afryka była jednym z najstarszych ośrodków wytwarzania naczyń ceramicznych, a także jednym z najstarszych miejsc gdzie zapoczątkowano hodowlę bydła.

Prof. Romuald Schild, wieloletni dyrektor Ekspedycji, opowie o neolitycznym centrum kultowym wykonanym z megalitów w Nabta Playa. To wielkie Centrum Ceremonialne powstało przed siedmiu tysiącami lat w południowej strefie dzisiejszej Pustyni Zachodniej w Egipcie, w okolicach góry zwanej dziś Gebel Nabta. Jak dowiodły badania Ekspedycji, panujący wówczas dużo wilgotniejszy klimat powodował, że dzisiejsza, wyjątkowo surowa pustynia, była sawanną, na której w licznych osadach żyli pasterze z późnej epoki kamienia. To oni stworzyli rozległe Centrum Ceremonialne o ważnym znaczeniu kultowym.

Była to dobrze zorganizowana społeczność, której przywódcy byli w stanie koordynować budowę konstrukcji z ogromnych głazów zwanych megalitami, kurhany w których chowano członków elity społecznej i całe pola kamiennych steli upamiętniających zmarłych członków plemienia.

Ekspedycja uzyskała też wystarczające powody, by przypuszczać, że gdy przed 6 tys. lat sawanna stała się zbyt sucha, by zachować życie, prahistoryczni pasterze w poszukiwaniu wody wywędrowali do doliny Nilu, gdzie w dużej mierze przyczynili się do powstania cywilizacji starożytnego Egiptu.

Prof. Michał Kobusiewicz - obecny dyrektor Ekspedycji - wygłosi referat na temat rytuału pogrzebowego w okresie schyłkowego neolitu w rejonie Gebel Ramlah. Przebadano tam jedno z niewielu znanych w Egipcie cmentarzysk, które nie zostało wyrabowane. Ludzie, których tutaj pochowano związani byli z twórcami wspomnianego Centrum Ceremonialnego. Odkryto w sumie 69 pochówków osób różnej płci i wieku. Zmarłych chowano w identyczny sposób z głową skierowaną na zachód i twarzą na południe. W grobach znaleziono liczne dary - bogato zdobione naczynia gliniane, biżuterię w postaci bransolet z kości słoniowej i z muszli morskich, kolii paciorków z karneolu, agatu, turkusu, kości i muszli, kamienne palety do rozcierania barwników kosmetycznych - czerwonej i żółtej ochry i zielonego malachitu, różnego rodzaju zdobione pojemniki na te produkty, a także narzędzia i broń wykonane z kamieni różnego rodzaju.

Sesja rozpocznie się 14 maja o godz, 12.00 w sali posiedzeń Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, przy al. Solidarności 105.

PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski

agt/