Na otwartej w sobotę, 21 marca, wystawie z dziejów motoryzacji w Polsce, można zobaczyć m.in. samochód Humber Torpedo. Został wyprodukowany w 1908 roku Wielkiej Brytanii. Rozwijał prędkość do 60 km na godzinę, spalał 26 litrów benzyny na 100 km, miał czterocylindrowy i czterosuwowy, 3,5 litrowy silnik.

Rządowy Cadillac, zamówiony w 1934 roku specjalnie dla marszałka Józefa Piłsudskiego za 70 tys. ówczesnych złotych (podwyższone podwozie, wygodne wejścia i drzwi, szyby pancerne i pogrubione blachy karoserii) miał 8-cylindrowy silnik o mocy 70 koni mechanicznych. Niestety, jeździli nim inni oficjele, gdyż marszałek ze względu na pogarszający się stan zdrowia już nie był w stanie z niego korzystać.

Na wystawie zwracają też uwagę przedwojenne Polskie Fiaty oraz kolekcjonerskie, unikatowe prototypy samochodów, wykonane przez polskich inżynierów. Jednym z nich był wyprodukowany w okresie międzywojennym przez Stefana Kozłowskiego i Antoniego Frączkowskiego w Warszawie (zachowały się tylko opisy i zdjęcia) dwuosobowy samochód S.K.A.F z półlitrowym silnikiem.

W latach 1924-28 dwieście samochodów ze wzmocnionym podwoziem o nazwie "Ralf-Stetysz", wyprodukował w swoich stołecznych zakładach hrabia Stefan Tyszkiewicz. Były też konstrukcje inżynierów Mikołaja Karpowskiego, Tadeusza Tańskiego (zbudowano ich w sumie ok. 300), Adama Gluck-Głuchowskiego (trzyosobowy "Iradam") i wiele innych.

W muzeum można podziwiać licencyjne przedwojenne Polskie Fiaty (508 i 621 oraz Łazik), a także prototypy i wczesne modele powojennych samochodów m.in. Warszawy 210, Fiata 126 i 125 p, Poloneza, Warsa, Mikrusa, Syrenya 110 oraz pojedyncze egzemplarze polskich (np. skuter Osa) i zagranicznych motocykli - np. brytyjskiego Rogal Enfield z 1915 roku z Birmingham. Jego pierwszy model opuścił fabrykę w roku 1899, ostatni w roku 1922, a z jego wojskowej wersji korzystały m.in. armie: belgijska, francuska, rosyjska i polska armia generała Józefa Hallera.

PAP - Nauka w Polsce, Waldemar Pławski

agt/