<strong>Do 5 kwietnia można oglądać nową czasową wystawę w warszawskim Państwowym Muzeum Archeologicznym - "Zamek w Ciechanowie - przeszłość na nowo odkryta. </strong>Ekspozycja prezentuje nowe spojrzenie na historię zamku, który był w ostatnich latach badany przez m.in. Marka J. Piotrowskiego z Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie.
W 1970 r. rozpoczął się remont, który miał doprowadzić do częściowej restauracji obiektu. Prace, którymi kierowali Maria Pikulińska-Ciuk, Jerzy Gula, Martyna Milewska, Tadeusz Pawlicki i Ewa Rytter, z przerwami prowadzono do 1988 roku. Obszar badań objął relikty Domu Dużego, zabudowania przy bramie południowej, przy wewnętrznych murach kurtynowych - wschodnim i zachodnim, wewnątrz wież obronnych, przy bramie zachodniej oraz w obrębie fosy.
"Na dziedzińcu, pod ponad metrową warstwą gruzu odsłonięto bruk średniowieczny. Pogłębianie wykopów, na polecenie konserwatora zabytków, wstrzymano" - wyjaśnia Piotrowski.
Niestety wyniki prac były publikowane jedynie w postaci krótkich komunikatów. Nie dokonano pełnej naukowej analizy materiałów. Izabella Galicka wykonała opracowanie architektoniczno- historyczne, której tezy przyjęto w późniejszych publikacjach dotyczących historii zamku.
Prace wykopaliskowe Marka J. Piotrowskiego na zamku w Ciechanowie.
Od 2003 roku pracami na terenie zamku kieruje m. in. mgr Marek J. Piotrowski. W latach 2006-2008 prace prowadzone były szerokopłaszczyznowymi wykopami w centrum dziedzińca, przy budynku południowym i przy murach - zachodnim i wschodnim, oraz w obrębie fosy, na zewnątrz zachodniego muru kurtynowego. Najnowsze wyniki badań kazały zmienić dotychczasowe ustalenia na temat zamku.
"Budowę zamku podjęto w drugiej połowie XIV w., a nie jak dotychczas sądzono w latach 20. XV w. Datowanie pali drewnianych użytych w konstrukcji ostrogi drewniano-ziemnej osłaniającej przyczółek mostowy przy bramie południowej, zamyka się w latach 1377-1410. Inicjatorem budowy był prawdopodobnie Siemowit III, ojciec Janusza I" - opowiada Piotrowski.
Dodaje, że pośrednio potwierdzono istnienie mostu prowadzącego do miasta od bramy południowej, a nie od bramy zachodniej.
W pierwszej fazie zamek miał prostokątny zarys (48 x 57 m). Mury ceglane miały wysokość pięciu metrów. Od strony południowej znajdował się budynek bramny będący jednocześnie pomieszczeniem załogi.
"Olbrzymi dziedziniec służył jako miejsce schronienia ludności miasta w wypadku najazdu. Nie istniał Dom Duży. W centrum mogła stać drewniana wieża, na kamiennej podstawie. Ślady umocnienia gruntu pod budynek odkryto w 2007 r. Półtorametrowej grubości warstwa konstrukcyjna jałowej gliny pod brukiem dziedzińca związana jest z pierwszą fazą budowy, a nie - jak dotychczas sugerowano - z późniejszą przebudową. Z tego okresu może też pochodzić podwójna palisada i pięciometrowej szerokości opaska gliniana wzdłuż zewnętrznych murów obwodowych zamku. Wtedy też opasano zamek fosą szeroką na 18 m" - informuje Piotrowski.
W latach 20. XV w., wraz ze stabilizacją sytuacji geopolitycznej Mazowsza i odsunięciu granicy krzyżackiej na północ, książę Janusz I podjął decyzję o wybudowaniu siedziby książęcej. Wtedy powstał Dom Duży z drewnianym krużgankiem na który archeolodzy natknęli się w 2003 roku. W ciągu XV w. zamek przebudowywano. Wraz z przejęciem go przez starostów królewskich po 1526 r. stopniowo jego znaczenie malało. W czasie wojen szwedzkich w 2. połowie XVII w. kasztel nie uniknął zniszczeń. W początkach XIX w. Prusacy rozebrali Dom Duży i część muru wschodniego. Ekspozycja w Państwowym Muzeum Archeologicznym w Warszawie.
Ekspozycja w warszawskim muzeum odpowiada aktualnemu stanowi wiedzy na temat zamku. Jednak badania nie zostały zakończone i na pełną analizę zgromadzonych materiałów oraz końcowe wnioski trzeba będzie jeszcze poczekać.
Wystawę przygotowano przy współpracy z Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie. W Państwowym Muzeum Archeologicznym komisarzem wystawy jestá mgr Artur Sierosławski.
PAP - Nauka w Polsce, Szymon Zdziebłowski
agt/bsz
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
