Pomimo dostępności szczepionek i leków łagodzących infekcje grypowe, zwykła, sezonowa grypa rocznie zabija 250á000 ludzi na świecie.

Wayne Marasco profesor medycyny na Dana-Farber Cancer Institute i Harvard Medical School w Bostonie pokierował grupą naukowców z tych uczelni i we współpracy z badaczami z Burnham Institute for Medical Research w Kaliforni i CDC w Atlancie uzyskał tzw. monoklonalne ludzkie przeciwciała przeciwko wirusom grypy. Otrzymane przeciwciała to identyczne białka o takiej samej sile do walki z wirusem otrzymane z jednego klonu limfocytów B.

Autorzy pracy wykazali, że uzyskane przez nich przeciwciała zabezpieczają myszy przed zachorowaniem na grypę wywołaną przez H5N1 i inne szczepy wirusów typu A. Dużą zaletą przeciwciał monoklonalnych jest możliwość wyprodukowania dużej ich ilości w stosunkowo krótkim czasie, co odgrywa ogromne znaczenie w przypadku epidemii czy pandemii.

Naukowcy sugerują, że jeżeli opracowane przez nich cząsteczki przejdą pomyślnie kolejne etapy badań, to w połączeniu z lekami antywirusowymi będą mogły służyć zapobieganiu i leczeniu grypy podczas takich właśnie masowych zachorowań.

"W przypadku pandemii grypy ludzkie przeciwciała monoklonalne mogłyby być podawane razem z lekami przeciwwirusowymi zanim dostępna będzie szczepionka" - tłumaczy Anthony Fauci, dyrektor Amerykańskiego National Institute of Allergy and Infectious Diseases, który współfinansował badania. Potencjalnie przy użyciu standardowych metod otrzymywania szczepionek, początkowe dawki nowej szczepionki przeciwko wirusowi, który wywołał pandemię wyprodukowano by dopiero po 4-6 miesiącach.

Naukowcy odkryli i opisali ukryty, ale stabilny genetycznie (nie ulegający częstym, charakterystycznym dla wirusów grypy mutacjom) region wirusa i wyprodukowali przeciwciała, które właśnie tam się wiążą. Ukrytym fragmentem wirusa jest część białka budującego jego powierzchnię tzw. hemaglutyniny. Badacze opisali też mechanizm działania swoich przeciwciał przeciwko grypie: kiedy zwiążą się z białkiem na powierzchni wirusa, ten nie może zmienić kształtu, przez co nie może się dostać do wnętrza komórek i rozpocząć infekcji.

Zazwyczaj wirusy mutują, żeby uodpornić się na przeciwciała, tu jednak naukowcy wybrali taki fragment hemalutyniny, który u wszystkich wirusów z grupy A jest jednakowy i prawdopodobnie niezbędny w swojej niezmienionej postaci, żeby wirus mógł wnikać do komórek - stąd nie zaobserwowano powstawania mutantów.

Odkrycie amerykańskich naukowców może pomóc również w opracowaniu skutecznej szczepionki przeciwko grypie. Obecnie produkowane preparaty promują wytwarzanie przeciwciał przeciwko stale mutującej części hemaglutyniny, a nie wiążących się do stabilnego regionu tego białka.

"Ważnym celem jest takie ukierunkowanie odpowiedzi immunologicznej na szczepienie, żeby powstawały długowieczne przeciwciała wiążące stabilny region hemaglutyniny" - tłumaczy doktor Marasco.

Autorzy badań bardzo dobrze zbadali i scharakteryzowali nowe przeciwciała, teraz czekają je kolejne etapy badań klinicznych - testy na fretkach (standardowym zwierzęcym modelu grypy) i opracowanie dawki przeciwciał do badań klinicznych z udziałem ludzi. Jeżeli okażą się bezpieczne i skuteczne, to po przejściu odpowiednich procedur legislacyjnych za kilka lat powinny być dostępne do powszechnego użycia. KDO

PAP - Nauka w Polsce

tot/bsz