Problemy, które doprowadziły do tragedii, zapoczątkował mały incydent podczas startu promu 16 stycznia 2003 roku - w 81 sekundzie lotu, od szczytu zewnętrznego zbiornika paliwa (External Tank) oderwał się kawałek pianki izolacyjnej (zbiornik ten transportuje paliwo wykorzystywane podczas wyniesienia promu na orbitę - jest to ciekły wodór i tlen, które wymagają utrzymania niskiej temperatury).

Fragment izolacji uderzył w spód lewego skrzydła orbitera, doprowadzając do uszkodzenia osłony ablacyjnej wykonanej z płytek ceramicznych. Kontrola lotu oceniła to zdarzenie jako niegroźne, określając je właśnie jako "niewinny incydent".

Na orbicie misja STS-107 przebiegała zgodnie z planem. Podobnie pierwsze manewry deorbitacji, rozpoczęte 1 lutego o godzinie 13:15 UT (czasu uniwersalnego), nie zapowiadały katastrofy. Dopiero pół godziny później czujniki temperatury umieszczone w lewym skrzydle odnotowały znaczne przekroczenie norm.

36 minut później plazma wniknęła do środka skrzydła, niszcząc elektronikę i okablowanie. Potem wydarzenia potoczyły się lawinowo, nie pozostawiając żadnych szans na ocalenie załogi. Ostatni kontakt z astronautami nastąpił o godzinie 13:59:32 UT - dowódca próbował powiedzieć wtedy "Roger, uh be(before? both?)...".

Do rozpadu orbitera na części doszło o godzinie 14:23 UT. Prom Columbia znajdował się wtedy 60 tysięcy metrów nad ziemią i leciał z prędkością 19 Machów. Katastrofę obserwowali mieszkańcy amerykańskiego stanu Teksas, dwie minuty przed rozpadem prom został również zarejestrowany na fotografii wykonanej przez automatyczny teleskop w Kirtland AFB w Albuquerque, w Nowym Meksyku.

Szczątki promu znalazły się na terenie kilku stanów. W katastrofie zginęła cała siedmioosobowa załoga - sześcioro astronautów z USA i jeden Izraelczyk. JPO

PAP - Nauka w Polsce

bsz