„Popularyzuję naukę od 30 lat – po prostu dlatego, że to lubię i mam z tego niekłamaną satysfakcję – mówi dr Olejniczak. - Bez pasjonatów nie ma popularyzacji, to zajęcie nie jest łatwe, a czasem nawet nie jest wdzięczne. Ale po wielu godzinach pracy podczas pikników, pracy o +suchym pysku+, na powietrzu, wśród tłumu ludzi jest się bardzo zmęczonym i... bardzo zadowolonym”.

Od 1981 roku dr Jan Olejniczak prowadzi aktywną działalność popularyzującą fizykę. Są to wykłady i prelekcje dla uczniów szkół średnich, a także warsztaty pokazowe dla nauczycieli fizyki. Wykłady te są bogato ilustrowane pokazami i cieszą się dużym zainteresowaniem, o czym świadczy masowy udział młodzieży. Tradycyjnie raz w miesiącu są organizowane przez Łódzki Oddział Polskiego Towarzystwa Fizycznego wykłady popularyzujące fizykę dla uczniów i nauczycieli. Dr Jan Olejniczak przez wiele lat prowadził po kilka takich wykładów z pokazami w ciągu roku, są one znane także poza Łodzią, w Koninie, Wieluniu, Łowiczu, Poznaniu, Ostrowie Wielkopolskim i w miastach aglomeracji łódzkiej.

Doktor uważa, że mówienie o nauce jest szczególnym sposobem „walki z ciemnogrodem i przesądami”. Zaznacza, że często jest to walka z wiatrakami, ale mimo to wielką radość sprawia mu docieranie do ludzi. Stara się tłumaczyć im rzeczy trudne w prosty sposób.

Dr Jan Olejniczak studia fizyczne ukończył w Uniwersytecie Łódzkim w 1967 roku. Stopień doktora uzyskał w 1975 roku za pracę „Wysokoenergetyczne miony we wtórnym promieniowaniu kosmicznym”. Od 1977 roku jest kierownikiem Pracowni Pokazowej na kierunku fizyki, obecnie Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej w Uniwersytecie Łódzkim.

„Moimi odbiorcami są ludzie w różnym wieku. Rozmawiam nawet z przedszkolakami. Jestem Przewodniczącym Komitetu Okręgowego Olimpiady Fizycznej dla szkół, niedawno wraz z Wiktorem Niedzickim nagrałem film o energii. Regularnie, wraz z moim zespołem, popularyzuję fizykę na Uniwersytecie Łódzkim, podobnie jak dr Jerzy Jarosz robi to w Katowicach” – mówi fizyk, kierując ukłon w stronę kolegi .

W 2004 roku dr Jan Olejniczak zainicjował i organizował Wykłady Otwarte z Fizyki. Wykłady te mają charakter popularnonaukowy i mają na celu zainteresowanie uczniów współczesną fizyką, a w szczególności specjalizacjami uprawianymi w Instytucie . Wykładowcy urozmaicają swoje wykłady pokazami i prezentacjami multimedialnymi. Wykłady odbywają się w środy, trwają od 1 do 1,5 godz. Po wykładzie można zwiedzać pracownie naukowe i dydaktyczne Wydziału Fizyki i Informatyki Stosowanej.

Jak podkreśla, do współpracy w sesjach pokazowych organizowanych po wykładach i na piknikach udało mu się pozyskać ponad 20-osobową grupę studentów i zarazić ich pasją popularyzatorską. Obecnie koło naukowe studentów fizyki „Nabla” prowadzi warsztaty dla młodszych studentów, przygotowujące ich do występów w sesjach pokazowych.

Dr Olejniczak był nominowany do nagrody Polskiego Towarzystwa Fizycznego, otrzymał medal edukacji narodowej. Czuje, że jego praca jest doceniana, choć raczej nie przynosi korzyści materialnych.

„Chociaż...popularność powoduje, że i pieniądze na akcje popularyzatorskie zdobywa się łatwiej. A dodatkowo ludzie uśmiechają się do mnie na ulicy; to niezwykle przyjemne, zwłaszcza, gdy nieznajoma dziewczyna mówi mi niespodziewanie +dzień dobry+" – stwierdza fizyk.

Od ośmiu lat Uniwersytet Łódzki organizuje Festiwale Nauki Kultury i Sztuki, na wszystkich odbywały się wykłady z pokazami dra Olejniczaka, który od 2005 roku jest organizatorem Festiwalu w Instytucie Fizyki . Jego idee fix było zorganizowanie w Łodzi pikniku naukowego – na wzór tego, który Radio Bis organizuje w Warszawie. W roku 2007 wszedł w skład Łódzkiego Komitetu organizacyjnego VII Festiwalu Nauki i zorganizował pierwszy Piknik Naukowy w Łódzkiej Manufakturze. W Pikniku wzięło udział ponad 3000 łodzian.

W kwietniu 2008 roku Jan Olejniczak zorganizował drugi piknik. Prezentowało się tu kilkanaście zespołów z różnych uczelni i placówek badawczych popularyzujących naukę i technikę. Przez dwa dni Piknik odwiedziło wiele tysięcy osób z Łodzi i województwa łódzkiego.

W 2006 i 2007 roku Jan Olejniczak prowadził zajęcia warsztatowe z fizyki doświadczalnej dla przedszkolaków we współpracy z Widzewskim Domem Kultury. Dwukrotnie ( 2005r i 2006r ) startował w konkursach Festiwalu „Nauki Przyrodnicze na Scenie” gdzie został trzykrotnie wyróżniony. Dwukrotnie też, reprezentował Polskę na Europejskich Festiwalach „Science on Stage”.

Fizyk jest autorem kilku programów komputerowych ilustrujących poglądowo powstawanie i propagację fal elektromagnetycznych oraz numeryczne tworzenie funkcji falowych w klasycznych przypadkach potencjałów . W jego dorobku znajduje się około 20 publikacji dotyczących promieniowania kosmicznego, kilkadziesiąt nowych oryginalnych pokazów, a także 5 patentów związanych z pracą naukową i dydaktyczną. Od 2007 roku publikuje artykuły popularno-naukowe w „Fizyce w Szkole”.

PAP - Nauka w Polsce, Karolina Olszewska

bsz