Pierwsza pochodna platyny - cisplatyna - została wprowadzona do leczenia raka jajnika i raka jądra w roku 1982. Choć skutkuje w 95 proc. przypadków, najlepsze efekty daje we wczesnych stadiach terapii; a niektórzy pacjenci w trakcie leczenia tracą na nią wrażliwość. Z kolei, zwiększanie dawek tego leku może dawać poważne skutki uboczne, jak uszkodzenie nerek czy słuchu.

Dwie pochodne platyny wprowadzone do onkologii później - karboplatyna i oksaliplatyna (stosowana w leczeniu raka jelita grubego) pozwoliły przezwyciężyć niektóre z tych problemów, ale ich moc działania jest tak duża, że mogą uszkadzać układ odporności pacjenta.

Naukowcy z Northern Illinois University uzyskali kompleksy platyny z pirofosforanem, którym nadali nazwę fosfaplatyny.

Badania na hodowlach komórek wykazały, że pochodne te skutecznie niszczą komórki raka jajnika, jądra oraz nowotworów głowy i szyi.

Jednocześnie mogą być mniej toksyczne dla organizmu niż konwencjonalne leki z platyną, bo na przykład, niszczyły skutecznie komórki raka jajnika w dawce o połowę mniejszej. Co więcej, w przeciwieństwie do cisplatyny, nowe leki nie rozkładają się do produktów dających dodatkowy toksyczny efekt.

Naukowcy nie rozumieją do końca mechanizmu, na drodze którego nowe pochodne platyny niszczą raka. Spekulują jednak, że w przeciwieństwie do starszych leków nie wnikają one do jądra komórkowego i nie łączą się z DNA, ale działają raczej na poziomie błony komórkowej, z której do wnętrza komórki przekazują sygnały uśmiercające ją.

Stąd też może wynikać ich mniejsza toksyczność, uważa kierujący badaniami Rathindra Bose, który obecnie pracuje na Ohio University.

Bose zamierza teraz przetestować kompleksy platyny z pirofosforanem na myszach. JJJ

PAP - Nauka w Polsce

bsz