Polscy naukowcy opisali nieznanego dotychczas przodka ssaków sprzed 230 mln lat - cynodonta. Rodzaj, nazwany Polonodon woznikiensis, zidentyfikowali na podstawie analiz 22 maleńkich zębów i fragmentu kości ramiennej, wydobytych w cegielni w Woźnikach koło Częstochowy (Śląskie).
Wspomniane skamieniałości stanowią najstarsze i najliczniejsze triasowe szczątki przodków ssaków w Europie. Z tego samego okresu - czyli sprzed ok. 230 milionów lat - znany jest tylko jeden, zupełnie inny ząb, znaleziony w Niemczech. Zęby podobne do tych, jakie należały do polonodona, pochodzą jedynie z Indii (pięć okazów) i z USA (jeden okaz).
Wyniki analiz skamieniałości przedstawiono w artykule pod tytułem "A new early Late Triassic non-mammaliaform eucynodont from Poland", jaki ukazał się on-line w amerykańskim czasopiśmie "Historical Biology". Autorzy publikacji - Tomasz Sulej, Grzegorz Niedźwiedzki, Mateusz Tałanda, Dawid Dróżdż i Ewa Hara - pracują w Instytucie Paleobiologii PAN, na Uniwersytecie w Uppsali i na Uniwersytecie Warszawskim.
"Cynodonty to przodkowie ssaków. Były to malutkie zwierzątka podobne do dzisiejszej ryjówki. Ich szczątki są bardzo rzadkie i najczęściej zachowują się tylko zęby. Zęby zaawansowanych cynodontów i prassaków znajdowano głównie w młodszych osadach, datowanych na 210-205 milionów lat. Jeden taki ząb znaleziono w Polsce, w Lisowicach" - przypomina jeden z autorów publikacji, dr hab Tomasz Sulej z Instytutu Paleobiologii PAN, kierownik Muzeum Ewolucji.
Szczątki prymitywnych cynodontów znajdowano na całym świecie, a także w Europie - na terenie Niemiec i Rosji, ale pochodziły one z ery paleozoicznej, czyli sprzed ok. 255 milionów lat. Ssaki powstały z cynodontów ok. 200 milionów lat temu.
Pierwsze publikacje na temat skamieniałości sprzed 230 milionów lat z cegielni w Woźnikach pochodzą z 2011 r. i są autorstwa niemal tego samego zespołu naukowców. Opisali wtedy szczątki wyjątkowo rzadkich gadów ssakokształtnych – dicynodontów, płazów tarczogłowych, fitozaurów i pradinozaurów. Przez ostatnie lata w cegielni badacze znaleźli jeszcze szczątki gadów pancernych i szybujących. Wcześniej pojedyncze zęby gadów opisywane były z Woźnik przez niemieckich geologów jeszcze w XIX wieku. (PAP)
Autorka: Anna Gumułka
lun/ zan/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
