Leżajski refektarz od dawna wzbudzał zainteresowanie konserwatorów. Przeprowadzone tam wiosną br. badania wykazały, że pod warstwą tynku znajdują się pierwotne warstwy malarskie. Po odsłonięciu stwierdzono, że są to wysokiej klasy XVII-wieczne polichromie. W tej sytuacji postanowiono przywrócić tej niezwykłej sali jadalnej jej pierwotny wygląd.

Odsłonięto już pierwotną kolorystykę oraz przedstawienia figuralne, ukazujące m.in. postaci apostołów malowanych na ścianach na wysokości okien. Dopełnieniem tych malowideł jest niezwykle cenna dekoracja sztukatorsko-malarska znajdująca się na sklepieniach refektarza, a także wyjątkowej urody boazeria.

"W klasztorze udało się też przechować oryginalne meble, m.in. XVII-wieczny stół z przymocowanymi do niego ławami, przy którym mnisi spożywali posiłki. To fantastyczna sprawa, dzięki której będzie można zrekonstruować ruchome wyposażenie refektarza. Jego wystrój zbliży się wtedy do pierwotnego i będzie to ewenement w skali europejskiej" - mówi Czuba.

Podobne prace prowadzone są w pozostałych pomieszczeniach klasztoru, m.in. w celach mnichów, w których także zachowały się obszerne polichromie przedstawiające różnego rodzaju elementy zdobnicze - od form figuralnych, po postaci alegoryczne. Takich malowideł i tak loicznych nie odnaleziono dotąd nigdzie w Polsce. "Na tak wielką skarbnicę kultury można jeszcze natrafić jedynie w niektórych włoskich i hiszpańskich obiektach tego typu" - podkreśla Czuba.

Klasztor i bazylika w Leżajsku należą do najznakomitszych w Europie dzieł architektury barokowej. Cały zespół klasztorny oo. Bernardynów przez wieki nie uległ przekształceniom, z wyjątkiem pomieszczeń klasztornych, w których przemalowywano wnętrza. Świątynia znana jest ponadto ze wspaniałych organów, jednych z największych i najpiękniejszych na świecie, o brzmieniu docenianym przez koneserów.

Leżajski zespół klasztorny został w ubiegłym roku wpisany przez prezydenta na Listę Pomników Historii. Prowadzone prace konserwatorskie finansowane są przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. MSZ

PAP - Nauka w Polsce

bsz