Znawcy średniowiecza od lat próbują rozwiązać zagadkę, skąd pochodził i kim był Gall Anonim - autor najstarszej polskiej kroniki. Podręczniki historii i encyklopedie wiążą go z Francją. Blisko pół wieku temu jednak Danuta Borawska przedstawiła hipotezę o jego włoskim pochodzeniu. Nowe, mocne argumenty na poparcie tej tezy znalazł, dzięki komputerowej analizie, poznański historyk prof. Tomasz Jasiński z Instytutu Historii <a href="http://www.amu.edu.pl/index.php?moz=1">Uniwersytetu im.Adama Mickiewicza</a>.
Według prof. Jasińskiego, Gall Anonim przed przybyciem do Polski był mnichem z klasztoru św. Mikołaja na Lido w Wenecji, choć wciąż nie można wykluczyć, że urodził się we Francji. Autor badań doszedł do tego wniosku na podstawie porównania kroniki Galla Anonima ze znanym dziełem historiografii weneckiej "Historia o translacji św. Mikołaja" - podaje "Gazeta Wyborcza". Co sądzą o tym inni mediewiści?
FAŁKOWSKI: WYNIKI SĄ PRZEKONUJĄCE
W opinii historyka dr hab. Wojciecha Fałkowskiego z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego, wyniki badań poznańskiego historyka są przekonujące.
"Dzięki analizie prof. Jasińskiego można powiedzieć z dużą dozą pewności, że autor +Kroniki polskiej+ był tożsamy z weneckim mnichem, znanym jako autor historii o św. Mikołaju" - podkreśla Fałkowski.
Jak wyjaśnia, do tego, że Gall i wenecki mnich są tą samą osobą przekonują badania prof. Jasińskiego, prowadzone dzięki użyciu komputerowego programu do porównania stylu oraz częstości występowania słów w polskiej kronice i włoskiej "Historii...".
"Nie znaczy to wcale, że Anonim urodził się we Włoszech. Możemy przyjąć, że pochodził z północnej Francji, potem wywędrował do klasztoru w Wenecji, a następnie pojawił się na polskim dworze u Bolesława Krzywoustego" - mówi Fałkowski. W jego opinii, za hipotezą o francuskich korzeniach Anonima przekonują ślady języka starofrancuskiego w tekście "Kroniki Polskiej".
BANASZKIEWICZ: NIE BARDZO W TO WIERZĘ
Inny znawca średniowiecznych kronik, prof. Jacek Banaszkiewicz z Instytutu Historycznego UW, do hipotezy poznańskiego historyka podchodzi dość sceptycznie.
"Nie bardzo wierzę, żeby na podstawie tylko formalnych kryteriów - analizy stylu lub słownictwa - można było wskazać dokładnego autora albo jego środowisko" -uważa prof. Banaszkiewicz.
Jego zdaniem, nie należy odrzucać dotychczasowych analiz prof. Mariana Plezi, który wskazywał na francuskie pochodzenie Anonima. "Osobiście skłaniam się raczej do tezy, że Gall pochodził z północnej Francji" - dodaje. Wyjaśnia, że wskazuje na to m.in. bardzo dobra znajomość Francji autora "Kroniki polskiej".
Prof. Banaszkiewicz przypuszcza, że Gall był wędrownym mnichem, który miał pewne związki z rycerstwem. "Wskazuje na to widoczna w kronice umiejętność posługiwania się retoryką bitwy i rycerstwa" - podkreśla prof. Banaszkiewicz.
Jak sądzi, zagadka pochodzenia autora "Kroniki" mogłaby być wyjaśniona, gdyby znaleziono fragment dzieła Galla w innym rękopisie z tamtej epoki.
Nieznany z imienia autor "Kroniki polskiej", powstałej przypuszczalnie w latach 1113-1116, został nazwany Gallem przez Marcina Kromera, historyka epoki renesansu. Kromer na podstawie analizy "Kroniki" doszedł do wniosku, że jej autor był Francuzem więc nazwał go Gallusem (łac. Gallus - Francuz). Przydomek ten wprawdzie się przyjął, ale przez wieki historycy stawiali różne hipotezy dotyczące pochodzenia kronikarza.
PAP - Nauka w Polsce, Szymon Łucyk
reo
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
