W medycynie można wykorzystywać fakt, że nasze ciało, podobnie jak np. Ziemia, wytwarza pole magnetyczne. Sygnały nerwowe przekazywane są w ludzkim ciele dzięki przepływowi prądów elektrycznych, z którymi związane są otaczające je prądy magnetyczne. \"Badanie pól magnetycznych powstających w ciele ludzkim służy medycynie - np. do diagnozowania mózgu, serca, oka lub mięśni\" - wyjaśniała słuchaczom Maria Łozińska z Wydziału Mechantroniki Politechniki Warszawskiej http://www.pw.edu.pl w sobotę, podczas III Ogólnopolskiego Dnia Nauki.

CZEMU SŁUŻY MIERZENIE AKTYWNOŚCI PÓL

Aktywność pól można mierzyć zarówno za pomocą elektrod (aktywność elektryczną), jak i za pomocą urządzeń wykorzystujących niskotemperaturowe czujniki nadprzewodzące, chłodzone ciekłym helem (magnetyczne przejawy aktywności elektrycznej). Czujniki takie umieszczane są w przyrządach zlokalizowanych tuż nad badanymi organami. \"Metoda badania pola magnetycznego za pomocą takich czujników jest bardzo przydatna m.in. w badaniu czynności elektrycznej serca płodu\" - poinformowała Łozińska.

\"Zaletą tej metody jest jej nieinwazyjność i możliwość zbadania elektrycznej czynności serca płodu wówczas, gdy niemożliwe jest odebranie sygnału elektrycznego za pomocą badania elektrokardiograficznego płodu, czyli w okresie od ok. 22 tygodnia niemal do końca ciąży. Wtedy ciało płodu pokrywa się mazią ochronną o właściwościach izolacyjnych, która uniemożliwia badanie czynności elektrycznej jego serca\" - objaśniała osobom zgromadzonym na wykładzie.

Jak podkreśliła, wczesne stwierdzenie zakłóceń w pracy elektrycznej serca płodu umożliwia zastosowanie odpowiednich, ratujących zdrowie, środków medycznych. \"Mama badana jest na specjalnym stole. Nad jej brzuchem umieszcza się urządzenie wykorzystujące tzw. czujnik SQUID, który przetwarza uzyskany sygnał magnetyczny na sygnał elektryczny, łatwy do obróbki cyfrowej. Możemy go odpowiednio zinterpretować już na ekranie monitora komputerowego\" - opowiadała Łozińska.

CO ZAKŁÓCA SYGNAŁY Z LUDZKIEGO CIAŁA

Przy interpretacji sygnału pochodzącego z serca płodu, należy tylko pamiętać o wyizolowaniu czynników zakłócających ten sygnał: ziemskim polu magnetycznym, szumach radiowych, laboratoryjnych, szumie samego czujnika SQID oraz sygnale serca matki.

Naukowcy pracują obecnie nad zminimalizowaniem wielkości przyrządów służących do badania pola magnetycznego na potrzeby kliniczne oraz nad opracowaniem lepszych algorytmów przetwarzania sygnałów.

PAP - Nauka w Polsce, Bogusława Szumiec-Presch

17 września 2005

reo