Powszechnie używane przez polskie media określenie \"stopnie w skali Richtera\" jest niepoprawne w odniesieniu do trzęsień ziemi - zwracają uwagę sejsmolodzy. Tylko dziennikarskie przyzwyczajenie powoduje, Polacy wciąż je słyszą i uważają za przyjętą miarę wstrząsów sejsmicznych.

NAUKOWCY: TEN BŁĄD JEST POWTARZANY OD LAT

Wielkość trzęsienia ziemi - zwana magnitudą - ma pewną wartość w skali opracowanej dla konkretnych urządzeń pomiarowych. Jest to skala ciągła, w której nie ma pojęcia stopnia. Nie nazywa się ona również, wbrew powszechnemu przekonaniu, skalą Richtera.

\"Richter sformułował definicję magnitudy jako wielkości związanej z trzęsieniem ziemi. Ułożył także skalę, według której można było mierzyć trzęsienia ziemi w konkretnym rejonie w Kalifornii. Od tamtej pory wielu naukowców pracowało nad tym zagadnieniem i udoskonalało skalę, a także dostosowywało ją do konkretnych rejonów geograficznych i sejsmometrów\" - mówi dr Paweł Wiejacz z Instytutu Geofizyki PAN. http://www.igf.edu.pl/pl

Zdaniem naukowca, najprawdopodobniej zaraz po II wojnie światowej zaczęto w mediach błędnie używać sformułowania, że trzęsienie ziemi miało określoną siłę wyrażoną w stopniach w skali Richtera.

Używane przez dziesięciolecia błędne wyrażenie na stałe zlało się w świadomości Polaków z trzęsieniami ziemi. Obecnie dla przeciętnego odbiorcy brzmi naturalnie, ale nadal jest niepoprawne.

JĘZYKOZNAWCY: TRZEBA ZAUFAĆ NAUKOWCOM

Zdaniem językoznawcy, prof. Jerzego Bralczyka, należy walczyć o zmianę błędnego zwyczaju językowego. \"W takiej sytuacji należy zaufać naukowcom. Jeżeli oni twierdzą, że powszechnie używane określenie jest nieprecyzyjne, to należy zmienić zwyczaj\" - mówi.

Jak zaznaczył dr Wiejacz, w odniesieniu do trzęsień ziemi nie należy też używać określenia \"siła\", ponieważ ponieważ \"oznacza ono pewną wielkość fizyczną i może być mylące\". \"Cechą trzęsienia ziemi jest magnituda\" - podkreśla sejsmolog.

Aby poprawnie opisać trzęsienie ziemi, na przykład to, które miało miejsce w północnej Polsce we wrześniu, należałoby napisać, że miało ono magnitudę 5, lub że jego magnituda wynosiła 5.

\"Początkowo można dodawać do tego sformułowania uwagę, że dawniej określało się to błędnie +siłą wyrażoną w stopniach w skali Richtera+. Wtedy łatwiej będzie wszystkim przestawić się stopniowo i przyjąć poprawny zwyczaj. Z czasem będzie można zrezygnować z tego dopisku\" - sugeruje prof. Bralczyk.

PAP - Nauka w Polsce, Urszula Jabłońska

13 grudnia 2004

reo