Koleiny i pękanie asfaltu nie muszą być codziennością. Do modyfikacji nawierzchni drogowych - poprawy ich tzw. właściwości lepko-sprężystych - można wykorzystać na przykład zużyte opony.

Nową metodę modyfikacji asfaltu z wykorzystaniem odpadów gumowych opracowało dwoje chemików - prof. Irena Gaweł z Wydziału Chemicznego Politechniki Wrocławskiej http://www.pwr.wroc.pl i dr Robert Stępkowski z Instytutu Przemysłu Gumowego \"Stomil\" http://www.ipgum.pl/ w Piastowie.

ODPADY GUMOWE NIE MUSZĄ ZAGRAŻAĆ

Zużyte opony samochodowe stanowią około 80 proc. poeksploatacyjnych odpadów gumowych.

Obecnie wykorzystuje się tylko około 30 proc. tych odpadów.

Składowane na wysypiskach wyroby gumowe stanowią poważne zagrożenie ekologiczne i pożarowe.

Czas ich rozkładu wynosi od kilkudziesięciu do stu lat.

Guma jest dobrym nośnikiem energii i może być wykorzystana jako paliwo w piecach przemysłowych, głównie w cementowniach.

Spalając odpady gumowe traci się jednak cenne składniki, które mogą być użyte np. do uszlachetniania asfaltów.

GUMA CZY POLIMERY

Modyfikowane gumą asfalty mogą być wykorzystane jako lepiszcze w mieszankach mineralno-asfaltowych stosowanych do tworzenia nawierzchni drogowych.

Jak mówi prof. Irena Gaweł, w celu poprawy niektórych właściwości asfaltów drogowych oraz wykonanych z ich zastosowaniem nawierzchni, modyfikuje się też lepiszcze asfaltowe polimerami (najczęściej SBS), co jednak znacznie podnosi koszt budowy nawierzchni.

\"Opracowana przez nas metoda również nie należy do tanich, ale pozwala przy okazji na utylizację odpadów gumowych\" - zwraca uwagę badaczka.

Stosowane dodatki rozdrobnionej gumy, jak zaznacza prof. Gaweł, poprawiają właściwości lepko-sprężyste asfaltów.

\"Zwiększa się także odporność nawierzchni na koleinowanie i pękanie niskotemperaturowe oraz redukuje się wytwarzany w czasie ruchu pojazdów hałas\" - wyjaśnia.

FIZYKA I CHEMIA ASFALTÓW

Do tej pory rozpoznane zostały tylko fizyczne oddziaływania między gumą a asfaltem. Polegają one na pęcznieniu gumy w asfalcie.

\"Nasze badania potwierdziły, że oddziaływania między gumą a asfaltem są głównie natury fizycznej i zależą od zawartości gumy i jej rozdrobnienia. Pozwoliły jednak również na określenie chemicznych oddziaływań\" - relacjonuje prof. Gaweł.

Wykazano na przykład, które składniki przechodzą z asfaltu do gumy, i odwrotnie.

Jak mówi badaczka, zespół naukowców zaproponował dodatkowo zastosowanie w modyfikacji asfaltu pozostałości po destylacji ropy - \"jako plastyfikatora i środka spęczniającego\".

EFEKT - TRWALSZA NAWIERZCHNIA

Nowa metoda, mimo wysokiej ceny, ma liczne zalety.

Po pierwsze pozwala zutylizować niepotrzebne opony.

Po drugie - nawierzchnia wykonana z udziałem kompozytu gumowo-asfaltowego jest zdecydowanie trwalsza od tradycyjnej, co pozwala na jej dłuższą eksploatację.

Wyniki badań mogą posłużyć opracowaniu ulepszonych technologii otrzymywania asfaltów modyfikowanych gumą.

Według prof. Gaweł, nowa metoda w najbliższym czasie ma spore szanse na zastosowanie, ponieważ po 2006 roku w Unii Europejskiej http://europa.eu.int będzie obowiązywał zakaz składowania gumy, nawet rozdrobnionej.

Jednak, jak podkreśla, niezbędne jest dofinansowanie produkcji modyfikowanego asfaltu ze strony państwa.

\"Żaden producent asfaltu nie będzie zainteresowany ponoszeniem dodatkowych kosztów\" - zwraca uwagę.

***

Metoda została opracowana w ramach tzw. grantu doktorskiego. Zakończone w ubiegłym roku badania współfinansował Komitet Badań Naukowych http://www.kbn.gov.pl

* Nauka w Polsce - Bogusława Szumiec-Presch *

4 sierpnia 2004