Materiały dla nauczycieli dotyczące sposobów radzenia sobie z powodzią i scenariusze lekcji na ten temat opracował zespół specjalistów z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej http://www.imgw.pl

JAK SOBIE RADZIĆ

Publikacja zawiera informacje merytorycznych dotyczących tego, jak się przygotować do powodzi, jak postępować w jej trakcie i wówczas, gdy powódź przejdzie - informuje jedna z autorów pracy, mgr inż. Elżbieta Tyralska-Wojtycza.

W pracy znalazły się informacje dydaktyczne mające ułatwić nauczycielowi przełożenie teoretycznej wiedzy na praktykę i pomóc w przekonaniu ucznia, że należy przygotowywać się do powodzi, a także wskazać, jak przekonać jego rodziców.

Materiały zostały opracowane zgodnie z nowoczesną teorią tzw. float management, która wyznacza współczesne standardy postępowania na terenach narażonych na zalanie.

Wedle niej, nie tyle trzeba zabezpieczać się - w nie zawsze skuteczny mechaniczny sposób (wały, zapory) - przed możliwością wystąpienia powodzi, ale raczej postępować tak, aby ewentualna powódź wyrządziła jak najmniejsze szkody.

\"Materiały zawierają scenariusze zajęć, testy, które umożliwią uczniom sprawdzenie stopnia opanowania podstawowych informacji, jak również krótkie formy warsztatowe\" - wyjaśnia Tyralska-Wojtycza.

Lekcje pomyślane są tak, aby zainteresować ucznia problemami, które mogą go dotknąć w razie powodzi i aby przekonać go, że wobec zagrożenia nie wolno pozostawać biernym. A także nauczyć go, jakie działania będą odpowiednie do danej sytuacji.

AKCEPTACJA MINISTERSTWA EDUKACJI

Materiały nie spełniają wymagań podręcznika szkolnego i nie stanowią obowiązkowego elementu programu kształcenia.

Zostały jednak zaakceptowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu http://www.menis.gov.pl jako wskazówki dla nauczycieli, jak omawiać temat powodzi na zajęciach z uczniami zamieszkującymi rejony, w których występuje takie zagrożenie.

\"Na pewno ci ludzie, którzy żyją na terenach dotkniętych już powodzią i potencjalnie zagrożonych będą zainteresowani korzystaniem z tego poradnika i realizowaniem tego programu\" - spodziewa się Tyralska-Wojtycza.

Program mógłby być realizowany np. na zajęciach pozalekcyjnych, lub godzinach wychowawczych, w ramach ścieżek edukacyjnych - edukacji zdrowotnej, ekologicznej, czy regionalnej, a także przy omawianiu bezpieczeństwa powodziowego na zajęciach z WOS-u.

WARSZTATY, KSIĄŻKI, CD-ROMY

W zakresie korzystania z materiałów odbyły się już szkolenia prowadzone przez Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli http://www.codn.edu.pl/

\"Są to warsztaty dla kuratorów i dla konsultantów. Każda osoba uczestnicząca w nich zobowiązała się do przeszkolenia około dwudziestu doradców metodycznych w swoim rejonie, które z kolei będą szkoliły nauczycieli\" - mówi jedna z autorów, mgr inż. Małgorzata Siudak.

Materiały są rozdawane nieodpłatnie. Ministerstwo Edukacji wydrukowało 1000 egzemplarzy, które zostały przeznaczone dla doradców metodycznych.

Do szkół poradnik być może trafi w postaci elektronicznej, na płycie CD, którą będzie można dowolnie kopiować.

Również papierowa wersja skonstruowana została tak, że łatwo jest kopiować poszczególne jej części.

Wiedzę merytoryczną zawartą w poradniku można znaleźć w portalu internetowym Wielka Woda http://www.powodz.info administrowanym przez IMGW.

\"Powszechnie brakuje materiału, który umożliwiłby nauczycielom przygotowanie się do zajęć na ten temat. Dopóki nie ukazała się ta praca, brakowało również materiałów dydaktycznych\" - zwraca uwagę Siudak.

BRAK WIEDZY TO PROBLEM

W ocenie autorów pracy, braki w informacji i edukacji na temat możliwości wystąpienia powodzi i ewentualnych sposobów radzenia sobie z nią stanowią w Polsce istotny problem.

\"Często ludzie nie wiedzą, że mieszkają na terenach zagrożonych przez powódź. Są różne powody tej niewiedzy\" - zaznacza Siudak.

Na przykład w Kotlinie Kłodzkiej mieszka ludność napływowa i nie ma tzw. \"pamięci pokoleń\". Dla nich powódź w 1997 roku była kompletnym zaskoczeniem.

\"Ale w Brzesku, gdzie robiliśmy badania, a nie ma tam ludności napływowej, ludzie też nie wiedzą, że może ich dotknąć powódź\" - zwraca uwagę Siudak.

Powodem takiej sytuacji może być fakt, że terenów zagrożonych powodzią się nie identyfikuje, nie wprowadza do planów zagospodarowania przestrzennego i nie informuje się ludności, która te obszary zamieszkuje.

\"Trudno oczekiwać, że ludzie się zabezpieczą, że jakoś zareagują, jeśli w ogóle nie zdają sobie sprawy z zagrożenia\" - mówi Siudak.

W czasie powodzi w 1997 roku zdarzało się, że ludzie nie byli ostrzegani, iż powódź nadchodzi, byli ewakuowani w ostatniej chwili i w związku z tym nie mogli niczego uratować ani zabezpieczyć.

\"A przecież można próbować coś zrobić, żeby ograniczyć straty, tylko trzeba wiedzieć jak. I ten sposób myślenia był myślą przewodnią naszego poradnika\" - wyjaśnia Siudak.

***

Praca \"Jak sobie radzić z powodzią. Materiały dydaktyczne dla nauczycieli\" została uhonorowana doroczną Nagrodą Ministra Środowiska http://www.mos.gov.pl

* Nauka w Polsce - Urszula Jabłońska *

19 lipca 2004