Brak jest dostatecznych dowodów na potwierdzenie hipotezy o dewońskim wielkim wymieraniu około 380 mln lat temu, spowodowanym zderzeniem Ziemi z bolidem - uważa prof. Grzegorz Racki z Wydziału Nauk o Ziemi http://www.wnoz.us.edu.pl/ Uniwersytetu Śląskiego.

Zjawiska wielkiego wymierania, kiedy nagle - licząc w geologicznej skali czasu - ginie większość istniejących gatunków, należą do najbardziej kluczowych i kontrowersyjnych zagadnień z kręgu nauk o Ziemi.

Szczególnie dyskusyjny jest ich związek z uderzeniami wielkich meteorytów - tzw. impaktami. Przyjmuje się, że właśnie uderzenie gigantycznego meteorytu (czyli impakt) 65 mln lat temu spowodowało wyginięcie dinozaurów u schyłku ery mezozoicznej.

Dlatego wielu badaczy uważa, iż wszystkie większe zmiany w ewolucji biosfery mogły mieć właśnie takie pozaziemskie podłoże.

Prof. Racki prowadzi od wielu lat - przy międzynarodowej współpracy - badania tych katastroficznych zjawisk.

W amerykańskim magazynie naukowym \"Science\" (nr 5657, t. 303) opublikowany został komentarz prof. Rackiego i prof. Christiana Koerberla z Uniwersytetu Wiedeńskiego polemizujący z wcześniejszym artykułem z \"Science\" (nr. 5626, t. 300) zespołu amerykańsko-marokańskiego pod kierunkiem B. B. Ellwooda, w którym doniesiono o odkryciu w Maroku dowodów na zderzenie Ziemi z bolidem w późnym dewonie, co miało spowodować wielkie wymieranie ówczesnych organizmów.

\"Dwuznaczność tej hipotezy polega nie tylko na bardzo wątpliwych dowodach na upadek ciała kosmicznego. Brak jest również przesłanek, że miała wówczas miejsce globalna katastrofa ekologiczna. Dotąd wykazano tylko niewielkie zmiany ekosystemu morskiego wskutek niedotlenienia wód w trakcie zalewu szelfów kontynentalnych. W replice Ellwooda te dowody też nie zostały przedstawione\" - zwraca uwagę prof. Racki.

Prof. Racki uważa, że przesadą jest szukanie analogii z apokalipsą z końca kredy, kiedy \"zabójca z kosmosu\" - wielki meteoryt spowodował zagładę dinozaurów.

Zdaniem profesora, dyskusja w \"Science\" nad kluczowymi problemami historii życia i jego ziemskimi czy też kosmicznymi uwarunkowaniami prowadzi do niebezpieczeństwa bezkrytycznego wnioskowania na zasadzie błędnego koła.

\"Bardzo daleka jest bowiem droga od stwierdzenia upadku meteorytu do udowodnienia, że zdarzenie to wiąże się ze znaczącym spadkiem bioróżnorodności i kryzysem biosfery\" - podkreśla prof. Racki.

* Nauka w Polsce - Andrzej Markert *

7 lipca 2004