Modulowanie funkcji enzymów PI-3K i AKT, odpowiedzialnych za regulację m.in. podziałów komórkowych, może wpływać na procesy różnicowania, namnażania się komórek nowotworowych, a także na długość życia komórek i organizmów - mówiono we wtorek w Warszawie na 29. Kongresie Federacji Europejskich Towarzystw Biochemicznych http://www.febs2004.pl

Uczestnicy jednego ze spotkań dyskutowali m.in. o roli enzymów szlaku PI-3K/AKT w procesach nowotworzenia, śmierci komórek nerwowych, reakcjach alergicznych. Dyskutowano o sposobach manipulowania szlakiem sygnalizacyjnym, w którym uczestniczą te enzymy, aby za pomocą substancji farmakologicznych móc wywoływać pożądane efekty.

Enzym AKT reguluje pracę innych białek obecnych w komórce i odpowiada za zachodzące w niej procesy, zwłaszcza te leżące u podstaw namnażania się komórek i oporności na śmierć wywoływaną przez substancje toksyczne.

Zdaniem uczestniczącej w spotkaniu prof. Bożeny Kamińskiej-Kaczmarek z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego Polskiej Akademii Nauk, aby skutecznie zabić komórkę nowotworową, należy zahamować szlak sygnałowy, w którym bierze udział enzym AKT, gdyż enzym ten może - pośrednio lub bezpośrednio - wyłączać maszynerię odpowiedzialną za uśmiercenie uszkodzonej lub zmienionej nowotworowo komórki.

\"Jeżeli nie dojdzie do zahamowania szlaku sygnałowego w komórce nowotworowej, to taka komórka nie będzie mogła ulec śmierci, ale będzie się w sposób ciągły namnażać\" - podkreśla prof. Kamińska-Kaczmarek.

Z drugiej strony w komórkach, które się nie dzielą - np. neuronach, ten szlak sygnalizacyjny jest kluczowy do tego, aby komórka mogła przeżyć. Dla naukowców ważne jest poznanie, jak wyłączyć w komórkach nerwowych mechanizm odpowiedzialny za ich umieranie.

Jak mówi prof. Kamińska-Kaczmarek, poznanie tego mechanizmu ma zasadnicze znaczenie np. w przypadku chorób neurodegeneracyjnych czy udaru mózgu, w których dochodzi do nieodwracalnych ubytków komórek nerwowych, co upośledza funkcje całego organizmu.

\"Okazuje się, że szlak sygnalizacyjny, w którym uczestniczy enzym AKT jest kluczowy dla podtrzymywania najważniejszych funkcji komórek nerwowych. Poznanie i znalezienie aktywatorów tego szlaku może się przyczynić do zahamowania śmierci komórek nerwowych\" - wyjaśnia profesor.

Kongres, w którym bierze udział ponad 1,4 tys. biologów i biochemików z 49 krajów świata, zakończy się 1 lipca.

* Nauka w Polsce - Bogusława Szumiec-Presch *

30 czerwca 2004