Rzeczniczka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu Iwona Cieślik powiedziała, że symbolika Bożego Narodzenia pełna jest zwierząt. Wiele z nich dla nas, osób z tej części Europy, może być zaskakujących.

Choć charakterystyczne niewielkie ptaki – rudziki – nie występują na kartach Biblii, są ściśle kojarzone z Bożym Narodzeniem w kulturze anglosaskiej. Na Wyspach Brytyjskich są symbolem nadziei w najciemniejszym okresie roku – na zimę nie odlatują w cieplejsze miejsca.

– Ten uroczy i niewielki ptak często przedstawiany jest na kartkach bożonarodzeniowych, świątecznych ozdobach czy w literaturze. Rudzik stał się synonimem zimowego spokoju i bliskości – powiedziała Iwona Cieślik.

Czerwone upierzenie tych ptaków w XIX wieku kojarzone było z czerwonymi mundurami listonoszy. Rudziki zaczęły więc występować na bożonarodzeniowych kartkach jako „świąteczni posłańcy”.

Świnka to symbol wywodzący się z przedchrześcijańskiej Europy Północnej; w kulturach germańskich i nordyckich dzik był centralnym zwierzęciem zimowego święta Yule. Chrześcijaństwo oswoiło ten symbol. W dawnej Anglii świnie kojarzone były z bezpieczeństwem żywnościowym. Stopniowo świnka zaczęła funkcjonować jako symbol świątecznego dobrobytu i szczęścia.

Jednak jednym z bardziej zaskakujących, z naszej środkowoeuropejskiej perspektywy, zwierzęcych symboli świąt jest – jak zauważyła rzeczniczka poznańskiej uczelni – niezwykłej urody chrząszcz z rodziny Scarabaeidae (poświętnikowate), żyjący u wschodnich wybrzeży Australii.

– Jego zwyczajowa nazwa to King Christmas beetle. Jest to najładniejszy przedstawiciel rodzaju owadów, który określany jest zbiorczo jako Australian Christmas beetles. Swoją popularność zawdzięczają złotawemu i błyszczącemu ubarwieniu, które przypomina bożonarodzeniowe ozdoby – powiedziała.

Dorosłe chrząszcze licznie pojawiają się od listopada do lutego, osiągając szczyt aktywności w czasie Świąt Bożego Narodzenia.

Poza wszystkim nie można zapominać, że w Australii Boże Narodzenie przypada w środku lata. Pojawienie się chrząszczy w grudniu było przez dekady naturalnym znakiem rozpoczęcia świąt. Dziś jest też nieformalnym znakiem zmian klimatycznych i presji środowiskowej – od kilkunastu lat obserwuje się systematyczny spadek liczebności Christmas beetles. (PAP)

rpo/ bar/