Konkurs Popularyzator Nauki organizowany jest przez serwis Nauka w Polsce, wydawany przez Fundację Polskiej Agencji Prasowej. Ewa Górska jest w gronie 24 finalistów, kandyduje w kategorii Naukowiec.

Dr Ewa Górska systematycznie zajmuje się upowszechnianiem nauki od października 2020 roku, kiedy opublikowała pierwszy odcinek podcastu „Reorient.pl”. W swoich działaniach przekazuje wiedzę z zakresu nauk prawnych, socjologicznych i kulturoznawczych.

Podcast Reorient Ewy Górskiej jest przestrzenią, w której prezentowane są badania nad Bliskim Wschodem oraz zagadnienia społeczno-prawne regionu. Do tej pory ukazało się 56 odcinków, poruszających m.in. tematy bioetyki w islamie, okupacji Palestyny, historii i współczesności Jemenu, orientalizmu, dekolonizacji, islamu w Europie, konfliktów zbrojnych, prawa międzynarodowego i różnorodnych zjawisk społeczno-prawnych.

- Zajmuję się tematami, które w polskiej debacie publicznej przez lata były marginalizowane lub przedstawiane w sposób sensacyjny i fragmentaryczny. Mam świadomość przywileju dostępu do badań, źródeł naukowych i środowiska eksperckiego. Traktuję popularyzację jako odpowiedzialność, ale nie ukrywam, że sprawia mi też ogromną satysfakcję – powiedziała serwisowi Nauka w Polsce dr Ewa Górska, która znalazła się w gronie tegorocznych finalistów konkursu „Popularyzator Nauki”.

Szczególną uwagę poświęca przełamywaniu stereotypów dotyczących tzw. Bliskiego Wschodu, islamu oraz migracji, a w ostatnich latach także kwestii palestyńskiej.

- Jeszcze w czasie studiowania kulturoznawstwa bliskowschodniego zauważyłam, że brakuje w Polsce rzetelnych, zniuansowanych i krytycznych źródeł wiedzy na te tematy. W dyskursie popularnym jest bardzo dużo orientalizacji, stereotypów i lęku związanego z nieznanym – powiedziała nam Ewa Górska. Dodała, że na początku sama była ciekawa, chciała zrozumieć lepiej te kwestie, poznać inne perspektywy, uczyć się języków, żeby słuchać głosu osób z regionu. W ramach kół naukowych angażowała się nie tylko w organizację konferencji studenckich, ale także wydarzeń skierowanych do szerszej publiczności – takich, jak wystawy artystyczne czy „Dni arabskie” w Krakowie.

Później – jak mówi - zrozumiała, jak istotne są te tematy dla relacji społecznych, geopolityki, praw człowieka: „że niewiedza czy dostęp do powierzchownych informacji realnie wpływa na los osób, o których się mówi”. - Kwestia palestyńska jest tu szczególnym przykładem — nie dlatego, że jest teraz tematem „gorącym”, ale dlatego, że przez lata przedstawiana była w sposób fragmentaryczny, bez właściwego tła historycznego i prawnego. Dopiero teraz, dzięki pracy wielu osób, zaczynamy w Polsce lepiej rozumieć kontekst przemocy, która dzieje się na naszych oczach – powiedziała dr Górska.

Główną formułą podcastu Reorient.pl są rozmowy z ekspertkami i ekspertami – najczęściej ze środowiska akademickiego, ale także z sektora pozarządowego. Wśród odcinków znalazły się również wywiady w języku angielskim oraz odcinki solowe Ewy Górskiej, prezentujące jej własne badania naukowe.

W poszczególnych nagraniach prowadząca wraz z gośćmi przedstawiają koncepcje naukowe i wyniki badań i osadzają je w aktualnym kontekście społecznym i politycznym, starając się wnieść wkład w toczące się debaty publiczne. - Naszym obowiązkiem — jako badaczek, badaczy i jako społeczeństwa — jest rozwijanie umiejętności krytycznego myślenia i otwartości na różnorodne punkty widzenia. Staram się dokładać swoją cegiełkę w tych obszarach, które znam i którymi zajmuję się naukowo – zaznaczyła naukowczyni.

Według statystyk Reorient.pl słuchają przede wszystkim kobiety w wieku 23–44 lata. Trafia do studentów, nauczycieli i osób zawodowo zainteresowanych tzw. Bliskim Wschodem i współczesną polityką, aż po osoby spoza świata akademickiego, które chcą lepiej rozumieć procesy społeczne i prawne zachodzące w świecie.

Marzeniem dr Górskiej jest, aby Reorient.pl stał się platformą przełamującą stereotypy oraz przekazującą wiedzę istotną dla społeczeństwa, umożliwiającą bardziej krytyczne spojrzenie na otaczającą rzeczywistość.

Podcast o Tatarach w Polsce

W 2025 r. dr Ewa Górska opublikowała anglojęzyczny podcast „Tatars in Poland: Adopted Homeland”, stworzony wspólnie z prof. Mauritsem Bergerem z Uniwersytetu w Lejdzie. Projekt przybliża historię i kulturę polskich Tatarów — jednej z najstarszych muzułmańskich wspólnot w Europie Środkowej, ukazując ich miejsce w szerszych narracjach o wielokulturowości Europy.

Jak czytamy w zgłoszeniu kandydatki do nagrody „Popularyzator Nauki”, „podcast zgłębia kwestie tożsamości, religii i tradycji, łącząc je z refleksją nad współczesnością — nad tym, co znaczy być Tatarem w Polsce i muzułmaninem w Europie dzisiaj. Adresowany jest do odbiorców międzynarodowych – naukowców, studentów, przedstawicieli mniejszości oraz wszystkich zainteresowanych wielokulturowością Europy Środkowo-Wschodniej. Według danych słuchają go osoby pochodzące z Europy, Stanów Zjednoczonych, Kanady i Wielkiej Brytanii. Projekt ma również na celu dotarcie do szerszej publiczności ze świata muzułmańskiego.

W latach 2021–2023 dr Górska prowadziła podcast „Prawo Przyszłości”, dotyczący nowych technologii, sztucznej inteligencji i wyzwań prawnych związanych z ich rozwojem (obecnie prowadzony przez nowy zespół).

Celem naukowczyni jest wychodzenie z wiedzą akademicką poza mury uczelni i docieranie do zainteresowanych osób – niezależnie od ich wieku, miejsca zamieszkania czy wykształcenia. - Zależy mi na poszerzaniu dostępu do rzetelnej wiedzy, która powinna być dobrem wspólnym. Chciałabym, aby każdy, kto jest ciekawy świata i innych kultur, mógł niezależnie od wieku, miejsca zamieszkania, zarobków czy dostępnego czasu, poszerzać swoją wiedzę. Także w obszarach uważanych za niszowe czy niepopularne – powiedziała.

Ewa Górska publikuje również teksty popularnonaukowe, m.in. w „Dwutygodniku”, gdzie ukazały się jej eseje o historii i współczesności Palestyny oraz o manipulacjach historycznych. Współpracuje z dziennikarzami, udzielając komentarzy i wywiadów. Komentowała dla dziennikarzy publikujących w Krytyce Politycznej, Gazecie Wyborczej i Al Jazeerze, gościła w TVP „Oko na Świat” i w podcaście TVN 24, podejmując tematy historii Palestyny, praw człowieka, manipulacji historycznych i procesów społeczno-prawnych na Bliskim Wschodzie.

Podczas wykładów, warsztatów, spotkań i dyskusji dr Górska spotyka się przede wszystkim ze studentami, osobami związanymi z organizacjami pozarządowymi, oraz osobami zainteresowanymi tematami akademickimi, które chcą pogłębiać swoją wiedzę i dyskutować o interesujących ich zagadnieniach. - Cieszę się, kiedy widzę zainteresowanie u słuchaczy moich podcastów czy uczestników wydarzeń, na których zabieram głos – powiedziała dr Górska.

W ramach publicznych wydarzeń zabierała głos jako ekspertka po pokazach filmów dokumentalnych (np. Israelism, No Other Land, Łączymy się w bólu), w dyskusjach o literaturze (np. z dr Karoliną Rak o poezji Mahmouda Darwisha w księgarni Karakter). W styczniu 2025 r. moderowała panel dyskusyjny „Prawne spadkobierstwo Holocaustu” z udziałem ekspertów z Hickman & Rose Solicitors i inicjatywy Kaktus.

Ekspertka współpracuje również z organizacjami pozarządowymi, prowadząc warsztaty poświęcone przeciwdziałaniu przestępczości motywowanej uprzedzeniami – ostatnio w czerwcu 2025 r. z dr Małgorzatą Andrzejczak-Świątek w Warszawie.

Nauka w Polsce, Anna Mikołajczyk-Kłębek

wl/ zan/