Demencja to zbiorcze określenie postępujących zespołów zwyrodnieniowych mózgu, które wpływają na pamięć, myślenie, zachowanie i emocje.

Według danych organizacji Alzheimer’s Disease International w roku 2019 na świecie było 55 milionów osób z demencją, a do roku 2050 liczba ta może wzrosnąć do 139 milionów. Terapeutyczne wykorzystanie muzyki jest uważane za stosunkowo proste i niedrogie podejście, możliwe do wykorzystania nawet w późniejszych stadiach demencji.

Zespół naukowców reprezentujących kilka holenderskich instytucji przeanalizował dane z 30 badań z udziałem 1720 osób. Badania dotyczyły wpływu interwencji terapeutycznych opartych na muzyce na samopoczucie emocjonalne - jakość życia, zaburzenia nastroju, problemy behawioralne, zachowania społeczne i zdolności poznawcze. Większość uczestników przebywała w domach opieki, a interwencje były prowadzone indywidualnie lub grupowo. Badania były przeprowadzane przede wszystkim w krajach o wysokich dochodach – krajach europejskich, w Australii, USA czy na Tajwanie.

Terapie przeważnie obejmowały zarówno elementy aktywne (takie jak gra na instrumentach), jak i receptywne (na przykład słuchanie muzyki na żywo).

„Niniejszy przegląd zwiększa naszą wiedzę na temat efektów muzykoterapii i wzmacnia argumenty za włączeniem muzyki do opieki nad osobami z demencją, szczególnie w domach opieki” — powiedziała główna autorka, Jenny van der Steen z Leiden University Medical Center i Radboudumc Alzheimer Center.

„Muzykoterapia oferuje korzyści wykraczające poza korzyści z innych zajęć grupowych, pomagając wspierać nastrój i zachowanie w sposób angażujący i dostępny, nawet w późniejszych stadiach demencji. Kierownicy domów opieki powinni rozważyć integrację ustrukturyzowanych sesji muzycznych jako części podejścia do opieki nad osobami z demencją skoncentrowanego na osobie” - dodała.

Wyniki sugerują, że terapia oparta na muzyce prawdopodobnie łagodzi objawy depresji i może poprawić ogólne problemy behawioralne. Raczej nie wpłynie znacząco na pobudzenie, agresję, dobre samopoczucie emocjonalne lub zdolności poznawcze, ale w porównaniu z innymi interwencjami istnieją pewne dowody na to, że może poprawić zachowanie społeczne i zmniejszyć lęk.

Długoterminowe efekty (po upływie czterech tygodni od leczenia) pozostają niepewne ze względu na ograniczoną liczbę badań monitorujących.

„Muzykoterapia to bezlekowy sposób pomagania ludziom czuć się mniej smutnymi i mniej niespokojnymi” — wskazała współautorka, Annemieke Vink z ArtEZ University of the Arts, która ma osobiste doświadczenie w prowadzeniu muzykoterapii dla osób z demencją.

„Mamy nadzieję, że wyższa jakość ostatnich badań i rosnąca baza dowodów doprowadzą do poświęcenia większej uwagi muzykoterapii i innym niefarmakologicznym podejściom. Patrząc na rozmiary efektów, muzykoterapia jest rozsądną alternatywą dla podejść farmakologicznych i jest o wiele bardziej skoncentrowana na osobie” - zwróciła uwagę.

Większość istniejących dowodów pochodzi z domów opieki, dlatego – zdaniem autorów - rozszerzenie badań na inne społeczności może dostarczyć cennych spostrzeżeń na temat tego, w jaki sposób muzykoterapia może być zintegrowana z codziennym życiem osób żyjących z demencją.

Paweł Wernicki (PAP)

pmw/ bar/