"Prawdopodobieństwo, że liczba ludności na świecie osiągnie szczyt w bieżącym stuleciu jest dość wysokie bo wynosi ok. 80 procent" – powiedział John Wilmoth, jeden z autorów reportu ONZ.

Wcześniejsze, niż przewidywano dekadę temu, osiągnięcie szczytu populacji wiąże się m.in. z niższym poziomem płodności w niektórych najbardziej ludnych krajach świata. Zdaniem autorów decydująca jest tu sytuacja w Chinach, gdzie liczba obywateli ma spaść z 1,4 mld w 2024 r. do 633 mld w 2100 r.

Według raportu między rokiem 1990 a 2024 światowy współczynnik dzietności spadł z 3,31 dziecka na kobietę do 2,25. Oczekuje się, że między bieżącym rokiem a 2050 spadnie on do 2,07. Obecnie ponad połowa populacji świata żyje w krajach lub regionach, w których dzietność wynosi poniżej 2,1 dziecka na kobietę. Taki poziom jest niezbędny, aby populacja kraju utrzymała swoją wielkość bez migracji.

Jak wyliczono, 20 proc. państw na świecie, w tym Chiny, Korea Południowa, Włochy i Hiszpania, mają tzw. ultraniską płodność, co oznacza, że dzietność wynosi 1,4 dziecka na kobietę. Jeśli utrzymają się silne trendy emigracyjne i niska dzietność głębokie spadki spodziewane są w najbliższych latach m.in. w Albanii, Bośni i Hercegowinie, Mołdawii i na Litwie.

W 2024 r. populacja osiągnęła szczyt w 63 krajach i terytoriach, w tym w Chinach, Niemczech, Japonii i Rosji. W grupie tych państw przewiduje się, że całkowita populacja zmniejszy się o 14 proc. w ciągu następnych 30 lat.

W 48 innych krajach, m.in. w Brazylii, Iranie, Turcji i Wietnamie, populacja ma osiągnąć szczyt między 2025 a 2054 rokiem. W przeważającej części, bo w 126 państwach, populacja będzie wzrastać do 2054 r. i potencjalnie osiągnie szczyt w drugiej połowie stulecia lub później. Taka sytuacja ma mieć miejsce np. w USA, Indiach, Indonezji, Nigerii i Pakistanie.

W dziewięciu państwach, w tym w Angoli, Republice Środkowoafrykańskiej, Kongu, Nigerii i Somalii, ONZ prognozuje podwojenie ich populacji do roku 2054 oraz bardzo szybki wzrost gospodarczy.

Według autorów raportu po okresie pandemii Covid-19 długość życia znów wzrasta. Obecnie średnia długość życia wynosi 73,3 lat i przewiduje się, że wzrośnie do 77,0 w 2050 r. W raporcie czytamy, że mieszkańcy najbiedniejszych krajów świata żyją obecnie o siedem lat krócej niż wynosi średnia globalna.

Autorzy dokumentu szacują, że do 2080 r. liczba osób w wieku 65 lat i starszych przewyższy liczbę osób poniżej 18. roku życia. W ich opinii, w niektórych krajach imigracja będzie "głównym motorem przyszłego wzrostu" liczby ludności. Twierdzą, że zachodzące współcześnie zmiany społeczne, w tym równość płci i wzmocnienie pozycji kobiet, mogą pomóc przeciwdziałać wzrostowi populacji.

W raporcie przedstawiono prognozę dotyczącą dziesięciu najludniejszych krajów w 2100 r., porównując do obecnej sytuacji. Indie niezmienne pozostaną najludniejszym krajem świata do końca stulecia. Populacja osiągnie w tym kraju szczyt prognozowany na ok. 1,7 mld na początku lat 60. XXI wieku, a następnie spadnie o 12 proc. Tuż za Indiami plasują się Chiny. USA będące obecnie na trzecim miejscu, w 2100 r. spadną na szóste. Wyprzedzi je Pakistan, Nigeria oraz Kongo. Zaraz za Stanami Zjednoczonymi pod koniec stulecia uplasują się Etiopia, Indonezja, Tanzania i Bangladesz. Brazylia, która dzisiaj jest siódmym najludniejszym krajem, spadnie na 12. miejsce.

Patrząc z szerszej perspektywy liczba ludności na świecie wzrosła dramatycznie w ciągu ostatnich 75 lat, z 2,6 mld w 1950 r. do 8 mld, które odnotowano w listopadzie 2022 r. Od tego czasu do dnia dzisiejszego liczba ta wzrosła o ok. 2,5 proc. do 8,2 mld.

Raport został opublikowany w Światowy Dzień Ludności. (PAP)

mzb/ ap/