Polskim uczestnikiem największej liczby prac jest Wojskowa Akademia Techniczna, która uczestniczy w 5 projektach – poinformowała uczelnia.

Wybrane 54 projekty służą osiągnięciu przewagi technologicznej w walce naziemnej, powietrznej i morskiej, ochronie zasobów kosmicznych lub obronie chemicznej, biologicznej, radiologicznej i jądrowej (CBRN). Projekty realizowane z udziałem WAT mają przyczynić się do realizacji priorytetów Unii Europejskiej w obszarach: laserowej broni skierowanej energii, innowacji językowych, technologii dla przyszłego czołgu podstawowego, innowacyjnego napędu dla lądowych i morskich zastosowań obronnych oraz autonomicznej sztucznej inteligencji do wykorzystania w cyberobronie.

TALOS-TWO: BROŃ LASEROWA

Drogę do opracowania (do 2030 r.) w pełni europejskich systemów broni laserowej o mocy do 100 kW (dla promieniowania o długości fali 1 mikrometra) i 10 kW (dla promieniowania o długości fali 2 mikrometrów) ma otworzyć realizacja projektu TALOS-TWO.

„Systemy te będą bazowały na światłowodowych źródłach laserowych emitujących promieniowanie w wymienionych obszarach widmowych oraz technikach sprzęgania wielu wiązek laserowych. To pozwoli na opracowanie skutecznego efektora laserowej broni skierowanej energii zdolnego do niszczenia celów na lądzie, wodzie i w powietrzu” – wyjaśnia kierownik projektu w WAT płk prof. dr hab. inż. Jacek Świderski, realizujący badania w Instytucie Optoelektroniki.

Pod jego kierunkiem realizowane będę prace nad nowatorskimi światłowodowymi układami laserowymi pompowanymi koherentnie, generującymi promieniowanie w okolicy 2 mikrometrów oraz prace nad badaniem elementów optycznych niezbędnych do propagacji i koherentnego sprzęgania wiązek optycznych dużej mocy o długości fali 1 mikrometra.

LINGUARICE-DC: INNOWACJE JĘZYKOWE DLA OBRONNOŚCI

Wykorzystaniu najnowocześniejszych technologii przetwarzania języka ludzkiego w europejskim sektorze obronnym służy projekt pn. Linguarice-DC. Ma on zapewnić biegłość komunikacyjną, poprawić metody gromadzenia danych wywiadowczych i współpracy w ramach koalicji ad-hoc. Eksperci zbudują platformę językową o modułowym charakterze, którą łatwo będzie dostosować do potrzeb użytkowników i sytuacji. Platforma ta ma zrewolucjonizować zdolności językowe w operacjach wojskowych.

„Projekt ma na celu wypełnienie luki w stosowaniu nowoczesnych technologii języka ludzkiego (HLT) w sektorze obronnym, szczególnie dostosowanych do różnych języków państw. Platforma LINGUARISE DC będzie oferowała system przetwarzania języka jako części systemu C4ISR (Command, Control, Communications, Computers, Intelligence, Surveillance and Reconnaissance) w taktycznych centrach operacyjnych. System oferuje narzędzia współpracy i komunikacji do planowania i realizacji misji. Wspiera podmioty posługujące się różnymi językami na wszystkich poziomach łańcucha dowodzenia” – mówi kierujący pracami w ramach uczelni dr hab. inż. Marcin Kowalski, prof. WAT z Instytutu Optoelektroniki.

FMBTECH: TECHNOLOGIE DLA CZOŁGÓW

Najlepsze technologie, które mogłyby zostać użyte do konstrukcji czołgów – istniejących, jak i przyszłych – ma określić projekt FMBTech. W jego wyniku w Polsce powstaną koncepcje rozwiązań modułowych, które będzie można łączyć z rozwiązaniami zagranicznymi poprzez stosowanie europejskich standardów unifikujących. Umożliwi to europejskim czołgom osiągnięcie najwyższej skuteczności operacyjnej i powodzenia misji, w ramach przyszłych scenariuszy walki lądowej. Projekt zakłada, że czołg będzie na polu walki działał jako cyfrowe centrum zdolności. Taki czołg będzie zarówno współpracował z systemami bezzałogowym, jak i wspierał załogę poprzez rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji.

Jak tłumaczy dr inż. Rafał Typiak z Wydziału Inżynierii Mechanicznej, kierujący projektem w WAT, uczelnia przeanalizuje konstrukcje będące na wyposażeniu Wojska Polskiego pod kątem doposażenia ich w najnowocześniejsze technologie z dziedziny jednostek bezzałogowych i pracy w ugrupowaniu czy roju.

CALIPSO: INNOWACYJNY NAPĘD DLA POJAZDÓW WOJSKOWYCH

Czy możliwa jest poprawa zdolności operacyjnej na lądzie i morzu przy jednoczesnej redukcji zużycia paliwa? Projekt CALIPSO ma zmniejszyć zależność krajów Unii Europejskiej od paliw kopalnych. Pojazdy wojskowe będą zużywać mniej paliwa poprzez zastosowanie innowacyjnego zarządzania energią w układach napędowych oraz będą mogły być zasilane paliwami nowej generacji. Nowe systemy zostaną połączone z konwencjonalnymi – zaawansowanymi i innowacyjnymi technologiami zasilania. Zachowany zostanie najwyższy poziom bezpieczeństwa, niskiego śladu logistycznego i redukcji kosztów cyklu życia.

„Projekt umożliwi sektorowi obronnemu systematyczne osiąganie celów zrównoważonego rozwoju UE i utoruje drogę do przyjęcia innowacyjnych systemów napędowych opartych na zrównoważonym paliwie w domenach lądowych i morskich sektora obronnego. Zapewnia wytyczne i mapy drogowe dla systematycznego rozwiązywania technicznych i innych wyzwań, takich jak standaryzacja, bezpieczeństwo, łańcuch dostaw i logistyka nowych paliw” – wylicza kierownik projektu dr inż. Filip Polak.

AIDA: AUTONOMICZNA SZTUCZNA INTELIGENCJA W CYBEROBRONIE

Opracowanie zestawu agentów programowych (czyli inteligentnych programów), których działanie opiera się na algorytmach sztucznej inteligencji (AI) – od wąskiej do ogólnej, ma na celu projekt AIDA: Artificial Intelligence Deployable Agent. Programy te powinny koncentrować się na cyklu zarządzania incydentami cybernetycznymi, czyli atakami na informacje.

„Cyberprzestępcy od lat wykorzystują podstawowe poziomy sztucznej inteligencji, ostatnie postępy technologiczne znacząco zmieniły i zmienią sposób przeprowadzania cyberataków. Wykorzystanie zaawansowanej sztucznej inteligencji do przeprowadzania cyberataków stworzyło rodzaj zagrożenia, które może być uważane za zbyt trudne dla ludzkich operatorów” – omawia kierujący projektem dr hab. inż. Andrzej Najgebauer, prof. WAT z Wydziału Cybernetyki.

Wśród uczelni, instytutów i firm z Polski, które również zrealizują badania dla europejskiej obronności są: Instytut Niskich Temperatur i Badan Strukturalnych PAN, Politechnika Wrocławska, Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Wrocławski, Politechnika Warszawska, Siec Badawcza Łukasiewicz: Instytut Mikroelektroniki I Fotoniki, Instytut Lotnictwa, Instytut Metali Nieżelaznych, Instytut Technologii Bezpieczeństwa Moratex, a także spółki sektora prywatnego.

Wszystkie projekty realizowane są w międzynarodowych konsorcjach podmiotów reprezentujących europejski przemysł zbrojeniowy oraz ośrodki naukowo-badawcze. Trzecią rundę finansowania projektów w dziedzinie obronności za pośrednictwem Europejskiego Funduszu Obronnego rozstrzygnięto 16 maja 2024 r. W tym roku złożono 236 wniosków z 26 krajów UE oraz Norwegii.(PAP)

Nauka w Polsce, Karolina Duszczyk

kol/ bar/