Międzynarodowy panel ekspertów wybrał w trzecim konkursie WIB m.in. projekt "Technologia ukierunkowanej analizy pojedynczych komórek na potrzeby diagnostyki nowotworów – wstęp do rozwoju komórkowej medycyny interceptywnej”. Prace nad nim będzie prowadził zespół badawczy z Instytutu Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu pod przewodnictwem prof. dr. hab. Marka Figlerowicza – czytamy w komunikacie przesłanym w środę PAP.

Głównym celem poznańskich naukowców jest zrewolucjonizowanie diagnostyki nowotworów poprzez opracowanie technologii niezależnej od układów mikroprzepływowych i opartej na kwasach nukleinowych, umożliwiającej badania pojedynczych komórek.

Rozwiązanie to zostanie wykorzystane do tworzenia celowanych testów diagnostycznych. Testy mają znaleźć zastosowanie w rozpoznawaniu ostrej białaczki szpikowej (AML) i przewlekłej białaczki limfatycznej (CLL). Badacze zamierzają wprowadzić do praktyki klinicznej zaawansowane technologie analiz pojedynczych komórek. Projekt otrzymał grant w wysokości ponad 40 mln zł.

Drugi nagrodzony projekt, "Spersonalizowana diagnostyka śródbłonka naczyniowego w terapii onkologicznej; w kierunku nowoczesnej waskulo-onkologii”, zgłosiło konsorcjum składające się z zespołu badaczy reprezentujących: Uniwersytet Jagielloński, Instytut Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda PAN we Wrocławiu, Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN w Olsztynie, Gdański Uniwersytet Medyczny, Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy w Gliwicach oraz Politechnikę Warszawską.

Zespołem kieruje prof. dr hab. Stefan Chłopicki z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Naukowcy opracowują nową technologię czujnika elektrochemicznego, wykorzystującego aptamery (fragmenty DNA lub RNA albo peptydy wiążące się z określonymi cząsteczkami – PAP). Badacze przygotowują też specjalnie w tym celu zaprojektowany aparat POCT (służący przeprowadzaniu testów laboratoryjnych bezpośrednio przy chorym: w domu, gabinecie lekarskim lub przy łóżku szpitalnym – PAP).

Ta technologia będzie stanowić narzędzie pomocne przy wczesnej diagnostyce towarzyszącej powikłaniom sercowo-naczyniowym terapii onkologicznych. Wysokość środków przeznaczonych na finansowanie projektu to ponad 78,5 mln zł.

Trzeci konkurs WIB ogłoszono w 2023 roku. Do grona naukowców, których praca i działalność badawcza są finansowane ze środków Funduszu Polskiej Nauki, dołączyli wówczas badacze z kolejnych siedmiu ośrodków naukowych z różnych części Polski. "Granty zapewnią tym jednostkom stabilność finansowania projektów na następne pięć lat" – napisano w komunikacie.

Pierwszy konkurs WIB został ogłoszony w 2020 roku. Wyłoniono wówczas jednego zwycięzcę – projekt "Horyzont doskonałości w zastosowaniach matrycowego RNA w immunoOnkologii HERO”. Jego autorzy otrzymali prawie 70 mln złotych na realizację badań nad nowymi metodami terapii nowotworów. Od 2022 roku projekt jest z sukcesem realizowany przez cztery wiodące warszawskie jednostki naukowe.

"Rosnąca liczba instytucji i naukowców, finansowanych w ramach WIB, jest dowodem na to, że znaczenie programu rośnie, a informacja o nowym możliwym źródle finansowania innowacyjnych pomysłów na projekty badawcze dociera do stale powiększającego się grona naukowców z wielu miast i różnych jednostek naukowych” – powiedział cytowany w komunikacie Paweł Kurant, zastępca dyrektora Łukasiewicz – Polskiego Ośrodka Rozwoju Technologii (PORT).

Wirtualny Instytut Badawczy jest nowatorskim programem finansowania badań o wysokim potencjale komercjalizacyjnym w jednym z kluczowych dla społeczeństwa obszarów – biotechnologii medycznej. Instytut powstał w 2019 r. na mocy ustawy o wspieraniu działalności naukowej z Funduszu Polskiej Nauki i podlega Ministerstwu Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Resort przeznaczył do tej pory na konkursy WIB kwotę 450 mln zł. Programem WIB zarządza Sieć Badawcza Łukasiewicz – PORT z Wrocławia.

Z programu wsparcia mogą korzystać najwybitniejsi polscy naukowcy – przedstawiciele uczelni oraz instytutów naukowych i badawczych. Instytut wyróżnia zespoły badawcze opracowujące nowe technologie, które mają szansę na komercjalizację i wdrożenie w ciągu maksymalnie pięciu lat od rozpoczęcia prac.

Więcej informacji na stronie internetowej. (PAP)

abu/ agt/